Belgische ruimtevaartprojecten
BIRA-video toont evolutie van het ozongat
Het uitzonderlijk 'ozongat' dat vorige maand Scandinavië bereikte, is aan het afnemen en zal waarschijnlijk in de loop van de komende weken volledig verdwijnen. Om dit fenomeen te illustreren heeft het BIRA een animatiefilmpje gemaakt. Deze video toont de ozonconcentratie in de lage stratosfeer (wereldbol rechts), waar de ozonafbraak het sterkst is, voor de periode 20 februari tot 4 april. Het is duidelijk te zien dat dit 'ozongat' eind maart Scandinavië bereikt heeft en op dit moment aan het afnemen is. De komende weken zal het verder uitwaaieren. Ter vergelijking laat de kleinere wereldbol links de typische waarden zien voor dezelfde periode in een 'normaal' jaar (2010). De data komen van het ECMWF en werden gegenereerd voor het Europese project MACC, waar het BIRA verantwoordelijk is voor de stratosferische ozonservice. Deze resultaten combineren verschillende satellietinstrumenten in een nieuw model voor voorspellingen van "chemisch weer", IFS-MOZART genaamd en ontwikkeld door het ECMWF en het onderzoekscentrum van Jülich. De 3D-velden werden vervolgens geinterpoleerd naar het isentropisch niveau op 470K om de verticale verplaatsingen van luchtmassa's in de stratosfeer te kunnen volgen.
Animatie van radioactieve rookpluim kerncentrale van Fukushima
Op zaterdag 12 en maandag 14 maart heeft er zich een explosie voorgedaan in reactoren 1 en 3 van de kerncentrale van Fukushima in Japan. Elke explosie bracht een radioactieve pluim in de atmosfeer. Onderzoekers van het BIRA (Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie) gebruikten een verspreidingsmodel om het transport van de vervuilde luchtmassa's te simuleren tot vrijdag 18 maart. De simulatie houdt rekening met het natuurlijk verdunnen van de wolken in de loop van hun transport.
Tweede ATV op weg naar ISS
Vanop de Europese lanceerbasis in Frans-Guyana is op woensdag 16 februari de tweede Europese Automated Transfer Vehicle (ATV) in de ruimte gebracht. De krachtige Ariane 5 ES draagraket vertrok om 22u50 Belgische tijd vanop het ELA 3 lanceercomplex met in zijn vrachtruim de meer dan 20 ton zware ATV vrachtmodule. De 730 ton zware raket vertrok 24 uur later dan gepland omwille van een technisch probleem. De onderste rakettrap werd negen minuten na de start van de lancering afgestoten van de tweede EPS rakettrap waarna de ATV met een snelheid van 7 kilometer per seconde steeds hoger gebracht werd. Iets meer dan 64 minuten na de start van de lancering werd de tweede ATV, die de bijnaam Johannes Kepler kreeg, uiteindelijk uitgezet in een lage baan om de Aarde op een hoogte van 268 kilometer. Om 00u29 liet ESA weten dat de vier zonnepanelen aan de ATV met succes werden opengevouwen. Dit was de zwaarste vracht dat ooit door een Europese Ariane raket in de ruimte gebracht werd. Voor het Europese commerciële lanceerbedrijf Arianespace was dit een heel bijzondere lancering aangezien dit de 200ste lancering was van een Ariane raket sinds deze draagraket in 1979 voor het eerst gelanceerd werd. Indien alles probleemloos verloopt, moet de tweede ATV zich op 24 februari automatisch vasthechten aan het Russisch gedeelte van het internationaal ruimtestation ISS.
MIK HOOG! Nee hoger… VEEL hoger!!!
De European Space Education Resource Office (ESERO), het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) en het St‐Pieterscollege van Jette organiseren samen een educatief wetenschappelijk project waarbij we de grenzen van de ruimte gaan verkennen. De ruimte lijkt heel ver weg, maar dat is ze niet. Het Internationaal Ruimtestation ISS draait rond de Aarde op een hoogte van 400km, en de ruimte begint officieel al op 100km hoogte. Met de bestaande technologie kan je de ruimte enkel bereiken met raketten, wat een dure en moeilijke klus is. Maar met een stratosfeerballon oftewel weerballon kan je wel zonder grote kosten tot 30km hoog geraken. Dat lijkt niet veel, maar je raakt dan toch al aan de grenzen van de ruimte. Kijk maar naar de foto (links) die genomen is op deze hoogte: de hemel is bijna zwart, de Aarde is helderblauw en als je goed naar de horizon kijkt, dan zie je dat die lichtjes gebogen is. Je begint de bolvorm van de Aarde al te zien!
Vlaamse scholieren behalen derde plaats in CanSat wedstrijd
Enkele leerlingen van het Sint-Pieterscollege in Jette hebben de derde plaats behaald tijdens een internationale wedstrijd waarbij men een minisatelliet ter grootte van een frisdrankblikje moest ontwerpen. Het Verenigd Koninkrijk won de wedstrijd en Ierland pakte de tweede plaats. Van 16 tot en met 18 augustus vond op de Andoya Rocket Range in Noorwegen de Europese CanSat competitie plaats die voor het eerst werd georganiseerd door het Europese ruimtevaartagentschap ESA. Tijdens deze wedstrijd streden elf teams uit verschillende Europese landen om de eerste plaats in een wedstrijd waarbij men een eigen minisatelliet moest ontwikkelen. De CanSat minisatellietjes worden gebouwd in een 33 kubieke centimeter groot blikje. Elke satelliet moest in staat zijn temperatuur en drukgegevens door te seinen. Het 'Brussels Vikings' team, onder leiding van leerkracht Wetenschappen Erik de Schrijver, werd samen met zeventien andere projecten uit tientallen inzendingen gekozen om deel te nemen aan deze bijzondere wedstrijd. Het Belgisch CanSat satellietje beschikte ook over een GPS, 3D-accellerometer en een 3D-magnetometer. De kleine CanSat-satellietjes werden op 17 augustus gelanceerd door enkele Intruder raketten waarna een professionele jury de projecten beoordeelde. Zowel leerlingen van het vijfde alsook van het zesde middelbaar van het Sint-Pieterscollege in Jette gaven ondermeer hun middagpauzes op om aan de Belgische SP. Ace inzending te werken. Het doel van het CanSat project is om jongeren in het secundair onderwijs de kans te geven praktische ervaring op te doen met het uitdenken en ontwerpen van ruimtevaartprojecten.
SOIR-NOMAD
Na een diepgaande selectieprocedure hebben de NASA en de ESA SOIR-NOMAD gekozen als sleutelinstrument uit twintig andere voorgestelde instrumenten van over de hele wereld die in staat zijn de atmosfeer van de rode planeet te onderzoeken. De lading voor de ExoMars Orbiter zal bestaan uit 5 instrumenten, waaronder het sleutelinstrument SOIR-NOMAD. De conceptie en de assemblage van SOIR-NOMAD en de analyse van de gegevens die het naar ons zal sturen, zullen worden uitgevoerd door het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie (BIRA-IASB) in samenwerking met Spanje, Italië en het Verenigd Koninkrijk. Canada en de Verenigde Staten zullen een wetenschappelijke ondersteuning bieden. Dr. Ig. A-C Vandaele van het BIRA-IASB is de “Principle Investigator (PI)” van het instrument SOIR-NOMAD, wat betekent dat het BIRA-IASB verantwoordelijk is voor het instrument en de groep internationale onderzoekers coördineert die het ontwikkelt en het zal gebruiken. Dankzij de verwerving van deze kennis integreert België zich op een duurzame manier in de Europese strategie voor de verkenning van de ruimte en zet het zich op de eerste plaats wat betreft het onderzoek naar leven op Mars.
Meer...
België ontwikkelt nieuw instrument voor onderzoek naar ruimteweer
Samenwerking tussen het Center for Space Radiations (een onderdeel van de universiteit van Louvain-la-Neuve) en het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie (BIRA) heeft geleid tot de realisatie van een nieuw instrument in het onderzoek naar ruimteweer. Het EPT instrument is het geesteskind van professor Ghislain Grégoire van het UCL en werd gebouwd door het mechanisch team van het BIRA en het ruimtevaartbedrijf Qinetiq Space (voorheen Verhaert Space) uit Kruibeke. Dit instrument werd ontwikkeld voor het Europese ruimtevaartagentschap ESA en is eigenlijk een telescoop waarmee men de verschillende fluxen van geladen deeltjes in de ruimte kan detecteren, identificeren en meten. De data die het EPT-instrument zal leveren moet uiteindelijk voor betere mathematische modellen zorgen van straling in de ruimte. Tal van satellieten, zoals de toekomstige Belgische kunstmaan PROBA V, zouden grote voordelen kunnen halen uit deze nieuwe technologie aangezien men in vluchtleidingscentra al dan niet kan beslissen om een satelliet tijdelijk uit te schakelen indien de stralingsflux te hoog is. Op deze manier kan men storingen of pannes bij dure satellieten vermijden.
België volgt de Ijslandse vulkaanuitbarsting
België neemt deel aan de opvolging van de Ijslandse vulkaanuitbarsting met behulp van satellietinstrumenten. Het instrument OMI aan boord van de Amerikaanse satelliet Aura en het instrument IASI aan boord van de Europese satelliet Metop-A detecteren heel goed de vulkanische pluim die door de Ijslandse vulkaan uitgestoten werd en ze maken het ons mogelijk haar evolutie op te volgen. In het kader van zijn dienstverlening aan de luchtverkeersleiding (SACS) gebruikt het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie (BIRA) dit soort waarnemingen om de vulkanische activiteit en de evolutie van de aspluim doorheen de atmosfeer in het oog te houden. Men probeert eveneens zijn mogelijke impact op de ozonlaag te evalueren. SO2 is in deze context heel interessant omwille van zijn verband met de ozonlaag. Dit gas wordt namelijk rechtstreeks door de uitbarsting uitgestoten, evenals as en waterdamp. Het zit opgelost in het water en creeert op deze manier aerosols van zwavelzuur. Als de aerosols tot in de stratosfeer opstijgen, zouden ze er een verdunning van de ozonlaag kunnen veroorzaken. Het BIRA ontwikkelde BASCOE, een wiskundig model gebaseerd op satellietwaarnemingen van ozon, om dit soort evenementen te detecteren.
Meer info: Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie
SOLSPEC: een Belgisch instrument aan boord van het ISS
Het SOLSPEC-ruimte-instrument, een spectrometer gespecialiseerd in het meten van het spectrum van de zonnestraling buiten de atmosfeer, richt zich nu al twee jaar naar de zon. SOLSPEC is één van de drie Europese instrumenten van de SOLAR-lading, die gewijd is aan het meten van zonnestraling van op het Internationaal Ruimtestation (ISS). Dit instrument is het resultaat van een lange en succesvolle Frans-Belgische samenwerking tussen de LATMOS-dienst van het Franse CNRS (PI: G. Thuillier) en het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie (BIRA). Beide zijn gespecialiseerd in de atmosfeer van de Aarde en het onderzoek naar de ruimte-omgeving. Het ruimteveer ATLANTIS bracht het SOLSPEC-SOLAR-instrument in een baan rond de Aarde op 7 februari 2008. Astronauten installeerden het op een extern platform van de Europese Columbus-module van het ISS. Op 5 april 2010 viert SOLSPEC haar tweede verjaardag van de eerste zonnemetingen verkregen buiten de Aardse atmosfeer.
Belg bij Europese kandidaten voor Mars-500 experiment
De Belg Jerome Clevers is één van de vier overgebleven kandidaten om in Rusland een volledig gesimuleerde missie naar Mars uit te voeren. De selectie werd bekend gemaakt door het Europese ruimtevaartagentschap ESA dat uiteindelijk twee kandidaten zal aanduiden. Het Mars-500 experiment moet deze zomer van start gaan en zal plaatsvinden in een speciaal gebouwde habitat dat zich in de faciliteiten van het Russisch Instituut voor Biomedische Problemen (IBMP) bevindt. De volledig gesimuleerde Marsmissie zal uitgevoerd worden door zes crewleden die vooral zullen getest worden op vlak van menselijk uithoudingsvermogen. Net zoals een echte reis naar Mars zullen de crewleden er 250 dagen over doen om Mars te bereiken waarna ze 30 dagen op de planeet zullen wonen en werken. De gesimuleerde reis terug naar de Aarde zal uiteindelijk 240 dagen duren. De overige drie Europese kandidaten komen uit Frankrijk en Italië. Op 22 maart zal ESA de twee geselecteerde kandidaten aan de pers voorstellen in ESA’s European Space Research and Technology Centre (ESTEC) in Noordwijk.
Klik hier voor de ESA-website over het Mars-500 experiment!
Waar is PROBA 1?
Waar is PROBA V?
Sociale netwerken
Jobs & opleidingen
PROBA 2 beelden
