België is een klein land. Toch is België goed zichtbaar vanuit de ruimte en wordt dit dankzij satellieten of ruimtevaarders vanop enkele honderden kilometers hoogte regelmatig in beeld gebracht. Ondanks het feit dat België niet groot is, is dit vanuit de ruimte 's nachts makkelijk herkenbaar door de vele verlichte steden en autosnelwegen. Dankzij dit artikel kunnen we België zien vanuit de ruimte en krijgen we ook een mooi beeld over de problematiek rond lichtvervuiling.
België heeft een rijk verleden op vlak van sterrenkundig onderzoek. Zo begon men in 1827 aan de Schaarbeekse Poort in Sint-Joost-ten-Node aan de bouw van een eerste Belgische sterrenwacht waarna deze verhuisde naar Ukkel. Aan de Koninklijke Sterrenwacht van België, en ook vanop andere locaties, werden doorheen de jaren tal van nieuwe hemellichamen ontdekt door Belgische sterrenkundigen waaronder ook kometen. In dit artikel overlopen we de belangrijkste 'Belgische' kometen.
Op woensdag 27 mei 2009 vertrok de Belgische ruimtevaarder Frank De Winne voor een tweede maal naar het internationale ruimtestation ISS. Eind 2007 werd door het Europese ruimtevaartagentschap ESA bekend gemaakt dat De Winne geselecteerd was voor een langdurige ruimtemissie aan boord van het ISS. De Winne zou op het einde van zijn missie ook de eerste Europese gezagvoerder worden van het ruimtestation.
Tijdens de Amerikaanse STS-45 Space Shuttle missie werd Dirk Frimout de eerste Belg in de ruimte. Reeds in 1986 werd Dirk Frimout al door het Amerikaanse ruimtevaartagentschap NASA geselecteerd als ladingsspecialist voor de STS-45 ruimtemissie. Deze ruimtemissie ging op 24 maart 1992 van start en duurde 8 dagen, 22 uur en 9 minuten. Aan boord van het ruimteveer Atlantis bevonden zich zeven astronauten.
De naam Karel Jan Bossart betekent wellicht heel weinig bij veel mensen maar toch heeft deze Vlaming een zeer belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis van de Amerikaanse ruimtevaart. De invloed die Bossart had in de beginjaren van de ruimtevaart kan vergeleken worden met die van Wernher von Braun of Sergei Korolev. Aangezien hij het meeste van zijn leven gewerkt heeft voor de Amerikaanse luchtmacht werd zijn naam lang geheim gehouden.
Volgens nieuwe gegevens van de ruimtesonde Cassini heeft de Saturnusmaan Dione onder haar ijsoppervlak een oceaan van vloeibaar water. Bij twee andere manen van Saturnus, Titan en Enceladus, was men al vrij zeker dat er onder hun ijskorst grote oceanen waren, maar nu is er dus nog een ‘oceaanwereld’. Onderzoekers van de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) toonden aan dat de metingen van de graviteit door de ruimtesonde Cassini verklaard kunnen worden, indien de korst van de Saturnusmaan drijft op een oceaan 100 km onder het oppervlak. De oceaan is enkele tientallen kilometer diep en omsluit een grote harde kern.
Het zijn kleine kubusjes met ribben van amper 10 centimeter, volgestouwd met nanotechnologie. Nanosatellieten spelen een steeds belangrijkere rol bij ruimtemissies. Maar hoewel ze heel klein zijn moeten ze niet onder doen voor hun grote soortgenoten. België speelt hierbij al heel lang een pioniersrol en daarom organiseert het Von Karman Instituut (VKI) een bijzondere workshop.
Het ruimtevaartbedrijf Antwerp Space uit Hoboken heeft laten weten dat het in opdracht van Airbus Defence & Space een belangrijke rol zal spelen in de ontwikkeling en integratie van een essentieel communicatiesysteem voor de Europese JUpiter ICy moons Explorer (JUICE) missie. De JUICE ruimtesonde moet in 2022 gelanceerd worden waarna het onbemande ruimtetuig in 2029 zal aankomen bij de gasplaneet Jupiter. Gedurende drie jaar moet JUICE uiteindelijk zowel Jupiter alsook drie van zijn grootste manen uitvoerig onderzoeken.
De planeet Mars heeft twee kleine maantjes: Phobos en Deimos. Men heeft steeds gedacht dat deze maantjes asteroïden waren die door Mars zijn ingevangen. De vorm en de oriëntatie van hun baan zijn echter niet in overeenstemming met deze hypothese.
Onnodig te zeggen dat de uitdagingen van onze samenleving steeds meer aandacht vragen voor wetenschappen, technologie, engineering en wiskunde. Het onderwijs in ons land hecht dan ook veel belang aan deze zogenaamde STEM-richtingen. Afgelopen week kregen Franstalige scholen (21 uit het basisonderwijs en 5 uit het secundair onderwijs) voor de tweede keer het officiële label Sciences à l'école. Het gaat om een initiatief van ESA, in samenwerking met het ministerie van onderwijs van de Franstalige Gemeenschap. Daarbij is het de bedoeling om wetenschappen op school meer en beter aan bod te laten komen en daarbij gebruik te maken van de ruimte en de ruimtevaart als 'kapstok'.
De Belgische ruimtevaart-industrie heeft het moeilijk om hoog opgeleid Belgisch talent aan te trekken terwijl Belgische studenten met interesse in een carrière binnen de ruimtevaart niet gemakkelijk in contact geraken met de industrie. Voor ere-senator Dominique Tilmans, voormalig voorzitter van de werkgroep Ruimtevaart van de senaat, het sein om de mouwen op te stropen, contact te zoeken met gelijkgestemde geesten en een oplossing te zoeken voor dit probleem. Resultaat : YouSpace.be, een platform dat studenten koppelt aan mentoren uit industrie en onderwijswereld.
Astronomen die gebruik maken van de TRAPPIST-telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla hebben op slechts veertig lichtjaar van de aarde drie planeten ontdekt die om een ultrakoele dwergster cirkelen. Deze werelden, die qua grootte en temperatuur vergelijkbaar zijn met Venus en de aarde, zijn de beste doelwitten voor de zoektocht naar leven buiten het zonnestelsel tot nu toe. Het is voor het eerst dat er bij zo’n kleine, zwakke ster planeten zijn ontdekt. De nieuwe resultaten worden op 2 mei 2016 in het tijdschrift Nature gepubliceerd.
Vanop de Europese lanceerbasis in het Zuid-Amerikaanse Frans-Guyana is op maandag 25 april 2016 met succes de Europese Sentinel-1B aardobservatiesatelliet in de ruimte gebracht. De lancering had normaal al enkele dagen eerder moeten plaatsvinden maar werd verschillende malen uitgesteld omwille van slechte weersomstandigheden en technische problemen. Naast de Sentinel-1B aardobservatiesatelliet werden er nog vier kleinere satellieten in de ruimte gebracht waaronder de eerste Belgische nanosatelliet.
