Het Koninklijk Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA) zal een instrument - VenSpec-H - leveren voor de toekomstige M5-missie van de Europese Ruimtevaartorganisatie, die zopas werd geselecteerd. Na de recente selectie van twee verkenningsmissies naar Venus door NASA, heeft ESA haar keuze aangekondigd voor de volgende M-klasse missie. Venus wordt vaak beschreven als het nachtmerrieachtige kleine zusje van de Aarde: Venus is ongeveer even groot, maar heeft een CO2-rijke atmosfeer met zwavelzuurwolken en met extreme temperatuur- en drukomstandigheden aan haar oppervlak (450°C en 90 keer de atmosferische druk van de Aarde).

Op 11 juni installeert Thomas Pesquet een nieuw experiment onder begeleiding van het Belgisch ruimtecontrolecentrum (B.USOC, Belgian User Support and Operations Centre). De Franse astronaut van de Europese Ruimtevaartorganisatie zal een experiment vervangen in het Fluid Science Laboratory (FSL) aan boord van het Internationaal Ruimtestation. De B.USOC-operatoren zullen Thomas tijdens zijn activiteit ondersteunen vanuit het controlecentrum in Ukkel.

Wiley publiceerde zopas een nieuw boek over de magnetosferen in ons zonnestelsel. Het is mede geredigeerd door onze BIRA-collega dr. Romain Maggiolo. Dankzij zijn 13 jaar ervaring in het onderzoeksteam "Magnetosfeer" binnen de afdeling "Ruimtefysica", werd hij benaderd om hoofdredacteur van dit boek te worden. De Space Physics and Aeronomy collectie van Wiley is een vijfdelige set van boeken waarin de nieuwste wetenschappelijke waarnemingen, modellen en theorieën worden gepresenteerd.

Nieuw onderzoek door een Belgisch team, dat gebruik maakte van gegevens van de Very Large Telescope (VLT) van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), heeft uitgewezen dat in de atmosferen van kometen ijzer en nikkel voorkomen, zelfs in die op grote afstand van de zon. Onafhankelijk onderzoek door een Pools team, ook gebaseerd op ESO-gegevens, toont aan dat in de ijskoude interstellaire komeet 2I/Borisov eveneens nikkeldamp aanwezig is. Het is voor het eerst dat zware metalen, die doorgaans in hete omgevingen te vinden zijn, in de koude atmosferen van verre kometen zijn aangetroffen.

De Francqui-Prijs 2021 voor exacte wetenschappen gaat naar vorser Michaël Gillon (ULiège) voor zijn baanbrekend onderzoek in exoplanetologie en astrobiologie. Dr. Gillon ontwierp twee gerobotiseerde telescoopnetwerken, TRAPPIST en SPECULOOS, waarmee hij exoplaneten nauwkeuriger dan ooit kon bestuderen vanaf de aarde. Hij ontdekte zeven potentieel bewoonbare planeten en doopte ze ‘TRAPPIST-1’. Dr. Gillon leverde als eerste het bewijs dat niet alleen rond de zon maar ook rond ultrakoude sterren planeten cirkelen die qua grootte en massa vergelijkbaar zijn met de aarde, en dat daar leven mogelijk zou kunnen zijn. Het revolutionaire karakter van zijn ontdekking geniet unanieme erkenning vanuit de hele wetenschappelijke wereld en de NASA, en inspireert miljarden mensen in de hele wereld. De jury, samengesteld uit experts met faam, en voorgezeten door prof. Ben Feringa, laureaat van de Nobelprijs voor Chemie in 2016, heeft beslist zijn belangrijke ontdekkingen te bekronen met de Francqui-Prijs. 

Ruimtevaart en zijn afgeleide markten en diensten hebben een enorm potentieel voor Vlaanderen, zowel op economisch als maatschappelijk vlak. Daarom voorziet de Vlaamse Regering de komende 5 jaar € 11 miljoen om de ruimtevaartkennis in Vlaanderen uit te breiden, ondernemerschap te stimuleren en met de aanwezige expertise onze internationale positie versterken. Met de nieuwe Frank De Winne onderzoeksbeurzen zetten VLAIO en FWO zich in om jong talent aantrekken voor het Vlaams ruimtevaartprogramma.

Met een steeds groeiende wereldbevolking, en de voortdurende toename van het energieverbruik, zijn de effecten van menselijke activiteiten op onze natuurlijke leefomgeving nog nooit zo relevant geweest. Om de daaruit voortvloeiende problemen, zoals luchtverontreiniging en klimaatverandering, te begrijpen en te beperken moet het hele aardsysteem (land, oceanen, atmosfeer en hun onderlinge interacties ) zorgvuldig in het oog worden gehouden. Lange tijdreeksen van waarnemingen vanaf de grond en vanuit de ruimte helpen wetenschappers de fysische en chemische processen te begrijpen en een onderscheid te maken tussen natuurlijke en antropogene bijdragen tot de waargenomen veranderingen in de luchtkwaliteit en het klimaat.

Men kan niet zomaar de ruimte in schieten, of het nu voor commerciële of wetenschappelijke doeleinden is, zonder rekening te houden met de stralingsomgeving in de ruimte. Want zodra men de beschermende binnenste “bel” van het magnetisch veld van de aarde verlaat, wordt men blootgesteld aan energetische deeltjes die gevangen zitten in de magnetosfeer, een groot gebied dat de aarde omhult en waarbinnen alle elektrisch geladen deeltjes zich moeten houden aan de regels van het magnetisch veld van onze planeet. Het prachtige noorderlicht bijvoorbeeld, is het visuele bewijs van deze ingesloten deeltjes.