Op maandag 21 september 2020 publiceerde het prestigieuze tijdschrift Nature Geosciences een artikel waarin de eerste satellietdetectie van waterstofnitriet (HONO, ook wel salpeterigzuur genoemd) met behulp van het TROPOMI-satellietinstrument werd voorgesteld (http://www.tropomi.eu). Dit werk is het resultaat van een vruchtbare samenwerking tussen twee BIRA-teams, de UV-Visible onderzoeksgroep en de troposferische modelleringsgroep, en de groep van R. Volkamer van de Universiteit van Colorado. Deze publicatie (Theys et al., 2020) presenteert de eerste ondubbelzinnige detectie van HONO door TROPOMI en onthult consequent het bestaan van verhoogde HONO-concentraties in de rookpluimen van bosbranden (zie voorbeeld in Figuur 1) voor grote ecosystemen.

De zonneactiviteit varieert met een periode van ongeveer 11 jaar. Het tijdstip en sterkte van de maxima en minima van de zonnecyclus worden vastgesteld op basis van het aantal zonnevlekken. Deze zonnevlekkenindex wordt sinds 1981 bijgehouden en verspreid door het SILSO World Data Center dat deel uitmaakt van de Koninklijke Sterrenwacht van België. De vorige cyclus bereikte in 2014 zijn bescheiden hoogtepunt en nam de laatste jaren geleidelijk in activiteit af. Dat het minimum er stond aan te komen, werd hoe langer hoe duidelijker door de steeds lagere zonnevlekkenindex en de steeds langere periodes van vlekkeloze dagen.

Traditiegetrouw zijn er in september opendeurdagen bij Volkssterrenwacht Urania! In april van dit jaar, in volle lockdown, “vierden” we onze 50ste verjaardag. We hoopten toen nog dat we in september voor een bijzondere uitgave van de opendeurdagen zouden kunnen gaan. Een bijzondere uitgave wordt het! Zij het niet zoals we gehoopt hadden....

In de nacht van woensdag 2 op donderdag 3 september 2020 heeft Europa voor de zestiende maal een Vega raket gelanceerd. Tijdens deze missie bracht de 30 meter lange Vega raket maar liefst 53 satellieten succesvol in de ruimte in opdracht van 21 klanten, afkomstig uit 13 verschillende landen. Onder de 53 satellieten bevonden zich ook twee Belgische picosatellieten. Deze belangrijke lancering had normaal al enkele maanden eerder moeten plaatsvinden maar werd verschillende keren uitgesteld als gevolg van de wereldwijde coronacrisis en slechte weersomstandigheden. 

We raken in een hogere versnelling in ons MAJIS-labo. Een team van wetenschappers en ingenieurs van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie werkt al enige tijd aan de ontwikkeling van een karakteriseringsfaciliteit voor één van de twee detectoren van een ruimte-instrument, MAJIS genaamd, dat in 2022 aan boord van de JUICE-ruimtesonde naar het systeem van de Jupiter zal worden gelanceerd.

Het bedrijf QinetiQ, dat een belangrijke vestiging heeft in het Oost-Vlaamse Kruibeke, heeft met de Europese ruimtevaartorganisatie ESA een contract afgesloten voor de ontwikkeling en de bouw van een platform dat zal gebruikt worden voor het testen in de ruimte van zogeheten 'heat pipes'. Verwacht wordt dat dit platform in 2026 zal worden vastgemaakt aan het internationale ruimtestation ISS. Het contract heeft een waarde van 8,5 miljoen euro. 

Door de ruimte mogelijk gemaakte tests worden uitgevoerd om gezondheidswerkers, vrijwilligers van de civiele bescherming en leden van de hulpdiensten in staat te stellen andere mensen te helpen. Nu de onmiddellijke crisis als gevolg van de coronaviruspandemie in Europa langzaam wijkt, zijn er uitgebreide testsystemen nodig om het vitale economische herstel mogelijk te maken.

ESA’s Proba-V-missie, een minisatelliet met een grootte van één kubieke meter die zich bezighoudt met de studie van de wereldwijde dagelijkse vegetatiegroei op aarde, zal na bijna zeven jaar binnenkort ten einde komen. De Copernicus Sentinel-3 zal deze taak overnemen, waardoor Proba-V kan beginnen met experimentele observaties van Europa en Afrika, waaronder samenwerkingsobservaties met nieuwe begeleidende missies. Ondanks het kleine formaat, heeft Proba-V een continentwijd perspectief: het belangrijkste Vegetation-instrument kent een 2250 kilometer breed zwad. Hierdoor kan het dagelijks bijna het gehele wereldwijde begroeide oppervlak observeren.