Belgisch sterrenkundig onderzoek
Het TMT International Observatory LLC (TIO) heeft in juni 2024 een contract toegekend aan AMOS voor het ontwerpen en de productie van het tertiaire spiegelondersteuningssysteem en positioneringsassemblage (M3SSPA) van de toekomstige extreem grote TMT-telescoop. Zodra de TMT-telescoop gebouwd is, zal deze een primaire spiegel van 30 meter hebben en de grootste op aarde gebaseerde telescoop zijn. Hierdoor zal dit de grootste optische telescoop op het noordelijk halfrond zijn.
Het E-TEST-project in Luik heeft laten zien dat een speciale techniek om de apparatuur van de Einstein Telescope te koelen werkt zoals gepland. In een eerste testreeks koelde de radiatieve koeltechniek een testmassa tot bijna het absolute nulpunt, zonder die aan te raken. Dat is essentieel om het toekomstige observatorium voor zwaartekrachtgolven zo ruisvrij mogelijk te maken.
Vandaag heeft de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA het licht op groen gezet voor de allereerste ruimtemissie gewijd aan de detectie van zwaartekrachtgolven. Met de formele adoptie van de LISA-missie door ESA komen de voorbereidingen rond deze ruimtetelescoop in een stroomversnelling. Na lancering in 2035 moet LISA de eerste waarnemingen van zwaartekrachtgolven vanuit de ruimte mogelijk maken. De Belgische activiteiten rond LISA worden sinds 2016 aangestuurd vanuit KU Leuven, onder leiding van kosmoloog Thomas Hertog.
Eerder onderzoek op het BIRA en elders heeft het bestaan van een ongrijpbare maar zeer grote bron van mierenzuur van onbekende oorsprong in de aardatmosfeer aan het licht gebracht. Mierenzuur is de dominante verzurende stof in wolken in neerslag op afgelegen locaties. Een paar jaar geleden werd beweerd dat de chemische omzetting van formaldehyde door vloeibare wolken een zeer grote bron van mierenzuur is, wat de ontbrekende bron verklaarde (Franco et al., Nature, 2021). Dit mechanisme houdt in dat formaldehyde (HCHO) in wolken wordt omgezet in methanediol (HOCH2OH) en dat methanediol in de gasfase oxideert tot mierenzuur (HCOOH).
Een team van Europese astronomen, geleid door onderzoekers van het Instituut voor Sterrenkunde aan de KU Leuven, maakte recent waarnemingen met de James Webb Space Telescope om de atmosfeer van de nabijgelegen exoplaneet WASP-107b te bestuderen. Diep in de ijle atmosfeer van WASP-107b ontdekten ze niet alleen waterdamp en zwaveldioxide, maar zelfs silicium (zandwolken). De resultaten van de studie verschenen deze week in het wetenschappelijke vakblad in Nature.
Fijn stof van verpulverd gesteente dat vrijkwam bij de Chicxulub meteorietinslag heeft waarschijnlijk een dominante rol gespeeld bij de afkoeling van het klimaat, de verstoring van fotosynthese en het massa uitsterven van het leven op onze planeet 66 miljoen jaar geleden. Dit is de conclusie van een nieuw onderzoek, gepubliceerd in Nature Geoscience, waaraan Belgische onderzoekers van de Koninklijke Sterrenwacht van België (ORB), de Vrije Universiteit Brussel (VUB), de Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en de KU Leuven hebben bijgedragen.
De analyse, door een team van wetenschappers verbonden aan de InSight-missie, van seismische gegevens die zijn geregistreerd op Mars na een meteorietinslag die plaatsvond in september 2021 verandert onze kijk op de interne structuur en evolutie van de Rode Planeet drastisch. Een studie die hierover op 26 oktober werd gepubliceerd in het tijdschrift Nature, en waaraan onderzoeker Attilio Rivoldini van de Koninklijke Sterrenwacht van België meewerkte, stelt een nieuw model voor het inwendige van Mars voor, met een heterogene mantel die een gesmolten silicaatlaag bevat boven de vloeibare metaalkern.
Brussel, 10 oktober 2023 - Vandaag publiceren het Europees Ruimteagentschap (ESA) en de Gaia-samenwerking nieuwe gegevens in de vorm van vijf Focused Product Releases. De resultaten zijn veelbelovend en bieden met deze datapublicatie een voorproefje van wat de vierde versie van de Gaia-catalogus (Gaia DR4) zal inhouden die eind 2025 wordt verwacht.
Een wetenschappelijk team onder leiding van de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) en de KU Leuven, heeft vastgesteld dat magnetische golven met een hoge frequentie essentieel zijn om de atmosfeer van de zon op te warmen tot miljoenen graden. Deze bevinding werpt een nieuw licht op het meest intrigerende zonne-mysterie: wat maakt de atmosfeer van de zon zoveel heter dan haar oppervlak?
Aan de hand van waarnemingen gemaakt met de NASA TESS ruimtetelescoop en spectroscopie van de KU Leuven Mercator telescoop is een team van onderzoekers van de KU Leuven erin geslaagd om een nieuwe zware pulserende ster te ontdekken, genaamd HD192575, en zowel diens massa, leeftijd en interne rotatie te bepalen. Deze bevindingen zijn belangrijk aangezien zware sterren zoals HD192575 op een bepaalde dag zullen uiteenspatten als supernova en zo een kosmisch ballet scheppen op de nachthemel. Om de fysica achter dergelijke supernova te begrijpen, alsook de zwarte gaten en tollende neutronensterren die achterblijven, is het noodzakelijk om te achterhalen hoe hun voorgangers intern samengesteld zijn, en hoe ze evolueren. HD192575 biedt hierbij een uniek inzicht voor het opkomende ballet, aangezien zware sterren maar kortstondig leven in het Universum, en een gedetailleerde beschrijving zeer nauwkeurige data sets van lange duur vereist.
Jobs & opleidingen
Belgische ruimtemissies
Raphaël Liégeois
Belgisch sterrenkundig onderzoek
Belgische satellieten
PROBA 2 beelden
