Artistieke impressie van het Foton M3 ruimtetuig

Het Belgische ruimtevaartbedrijf Verhaert Space realiseerde drie wetenschappelijke experimenten aan boord van de Russische Foton M3 capsule die met succes op 14 september 2007 in een lage baan om de Aarde gebracht werd. In 1985 werden de onbemande Foton ruimtecapsules door de Sovjet Unie geïntroduceerd en het ontwerp van dit tuig is gebasseerd op dat van de Vostok ruimtecapsule waarmee Yuri Gagarin als eerste mens in 1961 de ruimte inging.

Tijdens deze Foton M3 missie verbleef de 6,4 ton zware ruimtecapsule gedurende 12 dagen in de ruimte waarna een bolvormige terugkeercapsule een zachte landing maakte op 150 kilometer van de Kazakstaanse stad Kustanay. Het Europese ruimtevaartagentschap ESA maakt sinds 1991 gebruik van deze Foton ruimtecapsules om wetenschappelijke experimenten uit te voeren en dit maal bevond zich voor 400 kilogram aan Europese instrumenten aan boord van de Foton M3.

Sinds de eerste Foton missies waarin de ESA participeerde was Verhaert Space uit Kruibeke een belangrijke partner en in 1992, 1995 en 1996 ontwikkelde het Belgische bedrijf de Biobox. Daarna ontwikkelde Verhaert het Fluidpac instrument dat 1999, 2002 en 2005 al eens de ruimte in ging en tot op heden het grootste instrument is dat ooit met een Foton ruimtecapsule mee vloog. De ervaring die Verhaert Space opbouwde uit deze voorgaande missies zorgde er voor dat dit bedrijf de ideale partner was voor de ESA om enkele van de 14 Europese ESA instrumenten te ontwikkelen. Voor deze Foton M3 missie werkte Verhaert Space mee aan de ontwikkeling van het GRADFLEX instrument en leidde het de ontwikkeling van de FREQBONE en SCCO experimenten. In totaal bevonden zich in de Foton M3 ruimtecapsule 43 Europese experimenten en eenmaal terug op aarde werden deze experimenten meteen overgevlogen naar het ESA ESTEC centrum in Noordwijk waarna alle experimenten zullen terugkeren naar hun wetenschappelijke instellingen.

Foton M3
Illustratie van de onbemande Russische Foto M3 ruimtecapsule.

Soret Coefficiënt in Crude Oils (SCCO) (32 kilogram)

Het Soret Coefficiënt in Crude Oils instrument bestond uit 18 experiment cellen waarvan zes cellen afkomstig waren van de Université Libre de Bruxelles in samenwerking met de inuversiteit van Pau, zes van de Ryerson universiteit in Toronto en zes van de olie exploitant Total. Met deze experimenten wil men de diffuse effecten in vloeistoffen onderzoeken waardoor men ondermeer zou kunnen vaststellen of het de moeite loont om een oliereservoir te gaan exploiteren wanneer men nieuwe olievelden ontdekt.

FREQBONE (7 kilogram)

Dit biologisch experiment onderzocht botontkalking van levende wezens in een omgeving van micro graviteit. Aan boord van het Freqbone experiment vlogen twaalf stukjes levend koeienbot mee in een gewichtloze toestand en elke dag werden de helft van deze botjes belast worden met een 10 minuten lang durende trilling. Wetenschappers aan de universiteit van Leuven denken namenlijk dat er effectievere manier bestaat om botontkalking bij ruimtevaarders tegen te gaan dan de middelen die we nu kennen en eenmaal de Foton M3 terugkeercapsule terug op aarde was vergeleken wetenschappers de evolutie van het botweefsel in de belaste en onbelaste stukjes bot.

GRADFLEX (55 kilogram)

Dit GRADient-Driven Fluctuation EXperiment bevat twee vloeistofexperimenten die afkomstig zijn van wetenschappers uit Amerika en Italië.

Foton M3 lancering
Lancering van de Foton M3 ruimtecapsule van op de Baikonur lanceerbasis.

De Foton M3 onbemande wetenschappelijke ruimtecapsule werd in een baan om onze planeet gebracht op een hoogte van ongeveer 304 kilometer door middel van een Russische Soyuz-U raket van op de Baikonur lanceerbasis in Kazakstan. Het Russische TsSKB-Progress dat gevestigd is in Samara ontwikkelde deze Foton ruimtecapsule en dit was de twaalfde maal dat de ESA instrumenten leverde voor een Russische Foton missie.

Kris Christiaens

Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur. Volg mij op Twitter: @KrisChristiaens