OIP Sensor Systems is een van België’s oudste en meest gespecialiseerde bedrijven op het snijvlak van optiek, elektronica en ruimtevaart. Wat begon in 1919 als Optique et Instruments de Précision in Gent, ontwikkelde zich over een eeuw tot een moderne system-integrator voor elektro-optische systemen, met een zichtbare voetafdruk in Europese en internationale ruimtevaartprojecten. Sinds de verhuizing naar Oudenaarde en de naamsaanname OIP Sensor Systems (handelsnaam gebruikt vanaf 1988) werkt het bedrijf er met een team van ingenieurs aan optische payloads, spectrometers en landingscamera’s voor satellieten en ruimtevaartuigen.
Oorsprong en profiel
OIP werd officieel opgericht in 1919, aanvankelijk om de Belgische krijgsmacht en industrie te voorzien van optische instrumenten en reparatiediensten na de Eerste Wereldoorlog. Door de jaren ontwikkelde het bedrijf expertise in precisieoptica, meetinstrumenten, nachtkijkers, en later in geavanceerde elektro-optische systemen voor defensie en ruimtevaart. In de jaren ’80 verplaatste OIP haar activiteiten naar Oudenaarde en professionaliseerde het de organisatie rond gespecialiseerde business units; in 2003 maakte het deel uit van het Elbit-concern. Vandaag opereert OIP met ongeveer 100–150 medewerkers en heeft het zich georganiseerd in units waaronder OIP Space Instruments voor ruimteprojecten.
Wat doet OIP precies in de ruimtevaart?
Kortgezegd: OIP ontwerpt, bouwt en integreert ruimtelijke opto-elektronische payloads en instrumenten. Dat omvat onder meer:
- Spektrometers en optische kanalen voor gasdetectie en atmosfeeronderzoek (payloadontwikkeling).
- Earth-observation instrumenten (beeldvormers en multispectrale sensoren).
- Landings- en navigatiecamera’s voor precisie-aanlanding en gezichtsherkenning van terrein tijdens descent.
- Mechanische en elektronische subsystemen, kalibratie-faciliteiten en testapparatuur (cleanrooms, thermische en vacuümtests).
OIP profileert zich als systeemleverancier die optiek, mechanica, elektronica en embedded software combineert, vaak als hoofdcontractor voor gespecialiseerde instrumenten, of als belangrijke subcontractor in Europese consortia.
Belangrijke ruimtevaartprojecten waaraan OIP heeft meegewerkt
Het meest kenmerkende aan OIP is dat het zowel historische als recente bijdragen levert, van experimentele Spacelab-instrumenten tot moderne ESA-missies.
- PROBA-V / Vegetation-instrument
OIP speelde een sleutelrol bij de VEGETATION-instrumenten die de vegetatiebedekking van de aarde in kaart brachten. België leverde expertise voor dit type Earth Observation payloads en OIP nam deel aan de ontwikkeling van de sensorketens voor PROBA-V, een missie gericht op monitoring van wereldwijde vegetatie. Dit project toonde OIP’s capaciteiten in multispectrale beeldvorming en opschaalbare ruimteinstrumenten. - NOMAD (ExoMars en andere missies)
Het NOMAD-instrument (Nadir and Occultation for MArs Discovery), een combinatie van infrarood en ultraviolet/visuele kanalen voor atmosfeer-analyse, is een voorbeeld van een geavanceerde spectrometer waarvoor OIP expertise leverde. NOMAD-type sensoren vereisen precieze optische systemen en thermische stabiliteit, domeinen waarin OIP ervaring heeft opgebouwd. (OIP publiceert technisch materiaal over spectrometers en atmosfeerinstrumentatie op hun space-unit site.) - ALTIUS (prime contractor)
In februari 2020 kondigde OIP (in een samenwerking met Redwire Space) aan dat het gekozen werd als prime contractor voor het wetenschappelijke instrument aan boord van de ALTIUS-missie (Atmospheric Limb Tracker for Investigation of the Upcoming Stratosphere), een ESA-EarthWatch-project dat zich richt op hoge-resolutie verticaal profielonderzoek van atmosferische samenstellingen. Dit contract illustreert OIP’s rol als lead-partij bij atmosferische spectrometers voor kunstmanen. - LandCam-X: camera voor maanlandingen
In september 2022 meldde ESA dat LandCam-X, een landingscamera ontwikkeld door OIP Sensor Systems, geselecteerd werd om beelden te leveren tijdens toekomstige maanlandingen. Zulke landingscamera’s worden gebruikt om de landingszone visueel te herkennen en om image-processing algoritmes te voeden die de precisie en veiligheid van autonome landingen verbeteren. Dit is een duidelijk voorbeeld van OIP’s verschuiving naar autonome navigatie-ondersteunende sensoren voor geavanceerde ruimtevaarttoepassingen. - Copernicus CO2M (CLIM FM3)
Recentere opdrachten tonen aan dat OIP ook participeert in Copernicus-geregelde programma’s: in maart 2025 tekende OIP een contract om de CLIM optische payload te ontwikkelen voor de derde satelliet van de Copernicus CO2 Monitoring (CO2M)-constellatie (FM3). Dat plaatst OIP in een belangrijke rol binnen Europa’s strategie voor langdurige broeikasgasmonitoring vanuit de ruimte. - XMM‑Newton (X-ray observatorium van ESA)
OIP had ook een rol in de Visual Monitoring Cameras (VMC) aan boord van XMM-Newton: kleine CMOS-camera’s die zicht op de satelliet buitenkant en uitlaatgassen/jetpluimen geven. - Historische bijdragen: CPF en Spacelab
OIP’s ruimtevaart-engagement gaat verder terug: in 1989 werkte het bedrijf mee aan het CPF (Critical Point Facility), een instrument dat op Spacelab-missies (op de Amerikaanse Space Shuttle) werd ingezet voor micro-graviteitsexperimenten. Dat toont aan dat OIP al vroeg experimentele opto-elektronische systemen voor bemande ruimtevluchten bouwde.
OIP werkt meestal in consortia met universiteiten, onderzoeksinstituten (zoals BIRA/IASB in België), system integrators en prime contractors (bv. QinetiQ/Redwire Space of andere ESA-partners). Hun kracht ligt in maatwerk-ontwerp, productie in kleine series en prestigieuze test- en kalibratiefaciliteiten, wat hen aantrekkelijk maakt voor experimentele payloads en wetenschappelijke instrumenten waar betrouwbaarheid en optische nauwkeurigheid cruciaal zijn. Bovendien faciliteert hun opname binnen het Elbit-netwerk toegang tot internationale programma’s en marktkanalen.
