In 2012 bestaat de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO), de belangrijkste intergouvernementele astronomische organisatie ter wereld, vijftig jaar. Op 5 oktober 1962 ondertekenen de vijf stichtende landen (België, Frankrijk, Duitsland, Nederland en Zweden) de ESO-conventie waarna in 1965 gestart wordt met de bouw van het eerste ESO-observatorium op de berg Chinchado Nord in Chili, later bekend als La Silla.
Doorheen de jaren ligt de ESO vaak aan de basis van tal van belangrijke astronomische ontdekkingen en worden in Zuid-Amerika krachtige observatoria gebouwd zoals de Very Large Telescope (VLT). Vandaag de dag zijn reeds vijftien landen lid van de ESO en wordt er gewerkt aan de realisatie van de 40-meter grote European Extremely Large Telescope (EELT). Om de verjaardag van deze bijzondere organisatie in de kijker te zetten, organiseren enkele verenigingen in Vlaanderen evenementen die in het teken staan van '50 jaar ESO'.
Space Night - Sterrenkunde voor iedereen! (Oostende)
Na het succes van het eerste Space Night evenement organiseert de Astro Event Group vzw in samenwerking met het Stad Oostende op zaterdag 27 oktober Space Night 2012. In tegenstelling tot de eerste editie, die helemaal in het teken stond van ruimtevaart, kiezen de organisatoren ditmaal voor sterrenkunde als centraal thema. Bedoeling is om met dit evenement sterrenkunde dichter bij het grote publiek te brengen aan de hand van enkele bijzondere gastsprekers.
Zo is de eerste gastspreker de Nederlandse onderwijzeres Hanny van Arkel die in 2007, op 24-jarige leeftijd, als amateur een reflectienevel ontdekte toen ze deelnam aan het Galaxy Zoo project. Een online astronomieproject waar men Hubble beelden helpt mee analyseren. Het object bevindt zich op een afstand van ongeveer 700 miljoen lichtjaren en heeft een opvallende groene kleur. De nevel, die oorspronkelijk gefotografeerd werd met de 2,5 meter Isaac Newton Telescoop, werd uiteindelijk naar haar vernoemd (Hanny’s Voorwerp) en Hanny werd als het ware een heuse ambassadeur van haar ontdekt object waardoor zij tal van lezingen geeft en de wereld rondreist. Tijdens deze lezing komt Hanny dan ook spreken over haar ontdekking en wat voor een impact deze gehad heeft op haar leven. De ontdekking van ‘Hanny’s Voorwerp’ is dan ook het mooiste bewijs dat iedereen aan sterrenkunde kan doen!
De tweede gastspreker is niemand minder dan Prof. Christoffel Waelkens van de afdeling sterrenkunde van de K.U. Leuven. Professor Waelkens komt tijdens Space Night 2012 meer vertellen over de 50ste verjaardag van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO). Dit is niet zo maar een verjaardag. Sterrenkunde behoeft eigenlijk geen verjaardag. Ze leert ons zelf wat de tijd is. Maar dankzij ESO heeft de sterrenkunde, als oudste wetenschap die de andere gegrondvest heeft, en die zoveel betekend heeft in onze Europese cultuur, haar zwaartepunt weer in Europa gevonden. Dankzij een uniek internationaal project, waar nationale belangen zich samen gevonden hebben in de mooiste en rijkste sterrenhemels die onze planeet kan bieden, waar fundamentele nieuwsgierigheid en technologische innovatie elkaar gevoed hebben. Vandaag telt de ESO veertien lidstaten, en mag ons land er fier op zijn dat het tot de vijf stichters behoort. De weg die de ESO met haar de sterrenkunde heeft afgelegd, is dan ook het onderwerp van de lezing. Kortom: Space Night 2012 is hét evenement voor iedereen die geboeid is door sterrenkunde en de wondere wereld van het heelal!
Locatie: Conferentiezaal van het stadhuis te Oostende. Vindictievelaan 1 te 8400 Oostende. Inkom onder het uurwerk!
Datum & uur: zaterdag 27 oktober 2012 – Van 18u30 tot 22u30
Toegang: Gratis!
Meer info: http://www.aegvzw.be/
Awesome Universe - 50 jaar ESO (Bocholt)
Op vrijdag 5 oktober 2012 is het exact 50 jaar geleden dat België, samen met Frankrijk, Duitsland, Nederland en Zweden, de ESO-conventie ondertekende voor het oprichten van de ESO (Europese Zuidelijke Sterrenwacht). Sinds de oprichting in 1962 zijn er in totaal 15 lidstaten toegetreden tot de ESO. België heeft gedurende al die jaren een significante rol gespeeld en dit onder andere door financiële steun, technische vooruitgang en belangrijke astronomische ontdekkingen.
Dit gebeuren zal niet onopgemerkt voorbij gaan. Op vrijdag 5 oktober wordt de vijftigste verjaardag van de ESO en Europa’s verkenning van de zuidelijke sterrenhemel, namelijk wereldwijd gevierd. Volgende landen engageren zich alvast om dit gebeuren in de kijker te zetten: Nederland, Duitsland, Denemarken, Chili, Filippijnen, Groot-Brittannië, Griekenland, Italië, Slowakije, Republiek Tsjechië, Finland, Frankrijk, Malta, Ierland, Cuba, Oekraïne, Portugal, Zweden, Spanje, Brazilië, India, Zuid Afrika, Jamaica, Columbia en Rusland. En natuurlijk kan een stichtend lid als België niet ontbreken in dit rijtje. Samen zullen al deze landen, simultaan, dit heuglijke feit vieren.
Het Educatief Centrum voor Natuur en Sterrenkunde, kortweg ECNS, heeft zich geëngageerd om zowel het verjaardagsevenement als de ongeziene expositie ‘AWESOME UNIVERSE’ te organiseren. Het ECNS is een vereniging, gevestigd in Bocholt, opgestart in oktober 2011 en heeft tot doel natuur en sterrenkunde dichter bij de mens te brengen. Hoewel het ECNS nog een jonge vereniging is, heeft ze grote ambities. Eén ervan is dan ook het oprichten van een eigen fysiek natuurcentrum.
Op 5 oktober zal het ECNS het startschot geven voor het verjaardagsevenement van de ESO. Tijdens dit evenement zal een ambassadeur van de ESO, namelijk Dr Mario van den Ancker, toelichting komen geven over de viering van 50 jaar ESO. Na een kort presentatie over 50 jaar van exploratie van de Zuidelijke sterrenhemel, de state-of-the-art observatoria, en de meest recente wetenschappelijke en technologische resultaten , wordt er live verbinding gemaakt met de thuisbasis van de ESO, namelijk Paranal in Chili. Dit gebeurt wereldwijd simultaan en is op zich al een unieke gebeurtenis. Na een rondleiding ter plekke maken we kennis met de grootst aardobservatietelescoop ter wereld: de Verry Large Telescope, ofwel VLT. Maar u krijgt niet enkel de technische kant van de VLT te zien. U zal namelijk de zeldzame opportuniteit krijgen om live beelden te bekijken, gemaakt door de VLT. Dit op zich is al een droom van vele astronomen. Daarna is er nog een moment voor vraag en antwoord. En natuurlijk heffen we het glas tijdens een receptie, waarbij u kunt genieten van een prachtige expositie.
Want in tegenstelling tot de meeste andere organiserende partners, verzorgd het ECNS niet enkel het verjaardagsevenement, maar stelt het ook de ongeziene expositie ‘AWESOME UNIVERSE’ tentoon. Deze expo bestaat uit 50 visueel verbluffende beelden. Deze omvatten zowel de meest prachtige opnames van sterrenstelsels, nevels en sterrenclusters, als het instrumentarium waarmee ze zijn gemaakt. Daarnaast zullen er ook 4 panelen worden tentoongesteld met de geschiedenis en de hoogtepunten van de ESO. Samen vormen deze hoogwaardige panelen een nooit gezien, astronomisch visueel schouwspel van niet minder dan 56 vierkante meter. Als klap op de vuurpijl zal Dr Mario van den Acker een beeld onthullen van maar liefst 2 op 2 meter, dat momenteel nog onder embargo staat. En U kan, wereldwijd, bij de allereerste zijn die dit, nu al unieke beeld te zien zal krijgen.
Het Educatief Centrum voor Natuur en Sterrenkunde nodigt U dan ook vriendelijk uit om op 5 oktober 2012 dit unieke moment, samen met hoogwaardigheidsbekleders, politici, wetenschappers, astronomen en pers te komen beleven in de bibliotheek De Priool in Bocholt. Kom genieten van een wereldwijd astronomisch evenement. Maak nader kennis met de ESO, haar mensen, werking, observatoria en ontdekkingen. Profiteer van de opportuniteit om rechtstreeks een blik in het heelal te werpen door de ogen van de VLT. En laat u meeslepen door de nooit geziene expositie ‘AWESOME UNIVERSE’.
Naast het officiële evenement, zal het ECNS ook het startschot geven voor de opbouwende expositie ‘Duizend sterren en planeten’. Met ongeveer 800 actief deelnemende kinderen uit de scholen van Bocholt zal deze tentoonstelling, bestaande uit duizend knutselwerken, gaande van sterren, planeten en sterrenstelsels, een tegenpool worden van de hypermoderne beelden van ‘AWESOME UNIVERSE’. Niettegenstaande zal de tentoonstelling een even grote educatieve waarde krijgen als deze van de ESO. Een delegatie van alle scholen zal tijdens het verjaardagsevenement de eerste werken van ‘DUIZEND STERREN EN PLANETEN’ omhoog hijsen. De twee exposities zullen de rode draad vormen van ‘Een MAANd onder de sterren’. Een maand waarin het ECNS tal van activiteiten zal organiseren voor zowel scholen als het grote publiek en dit in het kader van astronomie.
Het ECNS heeft tevens het engagement aangegaan om de hoogkwalitatieve beelden van ‘AWESOME UNIVERSE’ na de expositie te verkopen ten dele voor ‘EEN HART VOOR LIMBURG’. Via deze organisatie wil het ECNS de projecten steunen die het Streekfonds ieder jaar weer op touw zet. ‘EEN HART VOOR LIMBURG’ wil in 2013 projecten ondersteunen die kansenbevorderend werken voor maatschappelijk kwetsbare kinderen (van 0 tot 18 jaar) en daarbij een beroep doen op de actieve betrokkenheid van de directe omgeving van het kind.
Uw aanwezigheid tijdens het verjaardagsevenement is voor het ECNS niet enkel een blijk van erkentelijkheid en interesse, maar geeft de vereniging ook de nodige impuls om haar ambities verder waar te maken. Hopelijk mogen wij U op 5 oktober verwelkomen en geniet U mee van dit unieke gebeuren.
Meer info: http://www.ecns.be/
