De Zon gezien vanuit de ruimte tijdens een zonsverduistering
Foto: NASA

Momenteel waait er doorheen België een heuse 'eclipsgekte'. Vrijwel alle verkopers en leveranciers van eclipsbrilletjes zitten door hun voorraad heen en op tal van plaatsen plant men waarnemingsactiviteiten om de eclips zo goed mogelijk te tonen aan het grote publiek. Ook voor Belgische wetenschappers is deze gedeeltelijke zonsverduistering een unieke gelegenheid om onze ster te bestuderen. 

Zo zullen de zonnetelescopen van de Koninklijke Sterrenwacht van België in Ukkel en de radiotelescopen in het Waalse Humain de eclips op de voet volgen. Daarnaast zullen Belgische wetenschappers ook samenwerken met Europese collega's om de zonsverduistering waar te nemen met één van de grootste netwerken van radiotelescopen, LOFAR. Voor de Belgische wetenschappers die betrokken zijn bij de Europese Proba-2 satelliet is deze zonsverduistering een unieke kans om de verduistering in het extreem ultraviolet waar te nemen vanuit een baan om de Aarde. Doordat deze, in België gebouwde, satelliet om de Aarde cirkelt, zal deze twee bijna totale zonsverduisteringen kunnen observeren. Het Solar-Terrestrial Centre of Excellence (STCE) van het KMI in Ukkel maakte voor deze gedeeltelijke zonsverduistering ook een speciale website waar iedereen op vrijdag 20 maart 2015 de eclips live kan volgen. Zo kan je op deze website beelden van de Zon zien die gemaakt worden vanop alsook vanuit de ruimte.

Waarnemingscampagne STCE: http://sidc.be/eclipse2015/nl/index.php

De gedeeltelijke zonsverduistering op 20 maart 2015 moet één van de sterrenkundige hoogtepunten worden van 2015. Een zonsverduistering doet zich voor wanneer de Maan zich tussen de Aarde en de Zon beweegt. Deze samenstelling kan zich enkel voordoen bij nieuwe maan, wanneer de Zon en Maan in conjunctie zijn gezien vanaf de Aarde. Voor velen is dit een bijzonder schouwspel wanneer de Maan zich voor de Zon beweegt en het langzaam donker wordt tot de Maan de Zon volledig bedekt. Een totale zonsverduistering is een zeldzaam gebeuren voor een bepaalde plaats op Aarde aangezien de totaliteit enkel gezien wordt waar de umbra (schaduw) van de Maan de Aarde raakt. Een gedeeltelijke zonsverduistering doet zich dan weer voor wanneer de Zon en Maan niet op één lijn staan en de Maan de Zon slechts gedeeltelijk bedekt. Dit fenomeen kan over een veel groter gebied op Aarde gezien worden buiten de zone van de totale zonsverduistering of ringvormige verduistering. Tijdens het maximum van de verduistering op 20 maart 2015 zal de diameter van de Zon omstreeks 10u35 Belgische tijd voor 83% verduisterd worden (gezien vanuit België). Dit is niet voldoende om het volledig donker te maken in onze streken maar meer dan voldoende genoeg om dit prachtige fenomeen waar te nemen. Wie de totale zonsverduistering wil aanschouwen op 20 maart moet zich naar een locatie begeven die in een smalle strook loopt van het noorden van de Atlantische Oceaan tot aan de Noordpool, over de Faeröer-eilanden, net ten oosten van IJsland, en over Spitsbergen.

Via dit artikel kan u de belangrijkste waarnemingsactiviteiten voor de gedeeltelijke eclips terugvinden: Eclips waarnemingsactiviteiten

Eclips 2015Schematische voorstelling van het verloop van de gedeeltelijke zonsverduistering
in België op 20 maart 2015 - Foto: eclips2015.be

Kris Christiaens

Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur. Volg mij op Twitter: @KrisChristiaens