De Spaanse ruimtevaarder Pedro Duque aan boord van het ISS
Foto: NASA

De Spaanse ruimtevaarder Pedro Duque werd op 18 oktober 2003 gelanceerd vanop de Bajkonoer lanceerbasis richting internationale ruimtestation ISS. Voor deze Spaanse ruimtevaarder was dit al zijn tweede ruimtereis nadat hij in oktober 1998 al eens deel uitmaakte van een Space Shuttle bemanning tijdens de STS-95 missie. Hij was de eerste Europeaan die het ruimtestation bezocht na Frank De Winne. Tijdens zijn korte verblijf in het ISS voerde Duque vooral Europese experimenten uit waaronder ook enkele Belgische. Een deel van deze experimenten werd, net voor de lancering van de Spaanse ruimtevaarder, naar het ISS gebracht door middel van een Russische Progress bevoorradingscapsule die op 29 augustus 2003 in de ruimte gebracht werd. Pedro Duque keerde op 28 oktober 2003 terug naar de Aarde. De missie van Duque kreeg de naam 'Cervantes', waarmee men verwees naar de bekende Spaanse schrijver Miguel de Cervantes die vooral gekend is door zijn boek Don Quichot van La Mancha.

CARDIOCOG en NEUROCOG

België leverde voor de Cervantes missie van Pedro Duque twee zogenaamde belangrijke life sciences experimenten. Frank De Winne voerde in oktober 2002 met succes al de CARDIOCOG en NEUROCOG experimenten uit tijdens zijn verblijf aan boord van het ISS maar aangezien men nog meer data wou voor verder onderzoek, diende beide experimenten opnieuw te worden uitgevoerd. NEUROCOG onderzocht welke invloed de ruimte heeft op de mens door te analyseren welke rol onze zintuigen hierbij spelen. CARDIOCOG onderzocht dan weer hart en bloedvaten van de mens in een gewichtloze omgeving. Beide experimenten zijn van zeer groot belang in het onderzoek naar het leven in een baan om de Aarde. Hoe meer onderzoekers kunnen leren over hoe het menselijk lichaam zich gedraagt in een gewichtloze omgeving, hoe beter we ruimtevaarders hierop kunnen voorbereiden. Daarnaast kunnen de resultaten die met deze experimenten verkregen worden, ook een belangrijke bijdrage leveren aan wetenschappelijk onderzoek op Aarde.

Pedro Duque
Pedro Duque tijdens het CARDIOCOG experiment - Foto: ESA

RHYTHM

Het doel van het Belgische RHYTHM experiment was het analyseren van de veranderingen in de cardiovasculaire controle- en aanpassingsmechanismen van de mens in de ruimte. Dit werd uitgevoerd door ondermeer de verschillen in hartslag, bloeddruk en ademhaling te onderzoeken. Wanneer mensen gedurende lange tijd in de ruimte verblijven, ondergaat het cardiovasculaire controle- en aanpassingsmechanisme van het menselijk lichaam enkele belangrijke veranderingen. Wanneer een ruimtevaarder uiteindelijk terugkeert naar de Aarde, zal het lichaam opnieuw enkele veranderingen ondergaan. Hoofdonderzoeker van het RHYTHM experiment was de Belgische professor André Aubert die internationaal gekend is om zijn onderzoek van het menselijk lichaam bij ruimtevaarders.

MESSAGE

MESSAGE staat voor 'Microbial Experiments in the Space Station About Gene Expression'. Dit experiment ging in 2002 ook al de ruimte in tijdens de OdISSea missie van Frank De Winne en heeft als doel de effecten van gewichtloosheid of kosmische stralingen te onderzoeken op metabole processen in gekweekte bacteriën.

NANOSLAB

NANOSLAB was een Belgisch experiment aan boord van het ISS dat zeolieten onderzocht. Zeolieten zijn microporeuze gekristalliseerde vaste stoffen met sterke structuren. Veel van deze zeolieten komen in de natuur vrij voor als mineralen en worden in vele delen van de wereld ontgonnen. Andere zeolieten zijn synthetisch en worden ontwikkeld voor commercieel gebruik aangezien ze beschikken over een groot gamma van toepassingen. Met het NANOSLAB experiment wou men het proces onderzoeken waarbij de structuur van een zeoliet gevormd wordt.

PROMISS

Het PROMISS experiment ging eveneens met Frank De Winne in 2002 al eens naar het ISS ruimtestation en bestudeerde de groeiprocessen van eiwitten in een gewichtloze omgeving. Met PROMISS willen onderzoekers bestuderen welke voorwaarden invloed hebben op de kwaliteit van kristallen. Het experiment maakte gebruik van speciale technieken die voor een efficiënte groei van eiwitten zorgen in een gewichtloze omgeving.

Pedro Duque
De Spaanse ruimtevaarder Pedro Duque voert het PROMISS experiment uit in de
Microgravity Science Glovebox aan boord van het ISS ruimtestation - Foto: ESA

VIDEO-2

VIDEO-2 was een Belgisch educatief experiment waarmee men enkele fundamentele fysische verschijnselen wou aantonen zoals de bewegingswetten van Newton in een gewichtloze omgeving. Deze video's van dit experiment zullen gebruikt worden voor educatieve doeleinden bij jongeren tussen de 12 en 18 jaar oud.

Kris Christiaens

Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur. Volg mij op Twitter: @KrisChristiaens