Sinds het voorjaar van 2001 gebruiken onderzoekers van het Instituut voor Sterrenkunde (IvS) van de K.U. Leuven de Mercatortelescoop die gebouwd werd op een hoogte van 2 333 meter op het Canarische eiland La Palma. De telescoop op het Observatorio Roque de los Muchachos werd genoemd naar de beroemde Vlaamse cartograaf Gerardus Mercator die studeerde en les gaf aan de universiteit van Leuven.
Dit observatorium wordt beheerd door de K.U. Leuven in samenwerking met het Observatoire Astronomique de l'Université de Genève en wordt gefinancierd door de Vlaamse Overheid. Met de Mercatortelescoop hebben Belgische sterrenkundigen permanent een venster op het heelal en voert men onderzoek naar variabele fenomenen in sterren en sterrenstelsels. Daarnaast worden ook belangrijke astrofysische aspecten onderzocht als astroseismologie, de studie van late stadia van stellaire evolutie en onderzoek van gravitationeel gelensde quasars.
Tweede beste locatie op noordelijk halfrond
De Mercatortelescoop bevindt zich op het Roque de los Muchachos Observatory waar zich nog tal van andere belangrijke astronomische observatoria bevinden. Zo bevinden zich op deze internationale sterrenwacht op La Palma ook de Gran Telescopio Canarias (10,4 meter), de William Herschel Telescope 4,2 meter), de Swedish Solar Telescope (1 meter), de Dutch Open Telescope (45 centimeter), de Nordic Optical Telescope (2,5 meter) en de Major Atmospheric Gamma-ray Imaging Cherenkov Telescope (17 meter). Na Manua Kea op Hawaïis het Roque de los Muchachos Observatory de tweede beste waarneemplaats op het noordelijk halfrond. Door zijn grote hoogte en de geringe atmosferische turbulentie in la Palma is deze locatie zeer geschikt voor astronomisch onderzoek.
De Vlaamse Mercatortelescoop op La Palma - Foto: K.U. Leuven
Telescoop en instrumenten
De Vlaamse Mercatortelescoop is een middelgrote telescoop met een diameter van 1,2 meter gecombineerd met een secundaire spiegel van 30 centimeter. De telescoop heeft een brandpuntsafstand van 14,4 meter. Deze semi-robotische telescoop werd uitgerust met een CCD-camera (Merope) die voorzien werd van negen filters. Het observatorium en zijn onderzoekers kunnen ook gebruik maken van de hoge-resolutie Mercator Echelle spectrometer (HERMES). Dit instrument werd ontwikkeld door de K.U. Leuven, het Institut d’Astronomie et d’Astrophysique van de ULB, het Koninklijk Obersvatorium van België en sterrenkundige instituten uit Duitsland en Zwitserland. Een derde instrument dat deel uitmaakt van de Mercatortelescoop is de P7-fotometer. Momenteel werkt men aan de ontwikkeling van het Mercator Advanced Imager for Asteroseismology (MAIA) instrument dat zal gebruikt worden voor astroseismologische toepassingen. De bouw van de Mercatortelescoop begon in 1999 waarna het observatorium in oktober 2003 plechtig ingehuldigd werd.
De 1,2 meter telescoop - Foto: K.U. Leuven
