De kleur van de hemel uit Gaia’s Early Data Release 3.
Foto: ESA/Gaia/DPAC; CC BY-SA 3.0 IGO. Acknowledgement: A. Moitinho.

Op 3 december 2020 onthulde ESA de nieuwste kaart van onze Melkweg. Een kaart die is gemaakt op basis van bijna drie jaar waarnemingen door de satelliet Gaia. Deze “Early Data Release 3″ (EDR3) bevat de uiterst nauwkeurige posities en helderheden van maar liefst 1,8 miljard sterren. Daarbij zijn sterren die een miljoen keer zwakker zijn dan wat je met het blote oog kunt zien. Voor de meeste sterren levert EDR3 ook de afstand en de schijnbare beweging aan de hemel. In vergelijking met de vorige kaart (Gaia DR2) zijn deze gegevens beduidend nauwkeuriger, wat ze uiterst interessant maakt om de dynamica van onze Melkweg te begrijpen.

EDR3 is slechts een voorloper van de volledige “Data Release 3″ (DR3). Sterrenkundigen aan de Koninklijke Sterrenwacht van België werken mee aan deze volledige catalogus van gegevens, die publiek zal gemaakt worden in de eerste helft van 2022. Terwijl de satelliet Gaia verder blijft waarnemen, zullen ze de immense hoeveelheid data blijven verwerken, in samenwerking met collega’s aan Belgische universiteiten en Europese instellingen. Dit alles zal in de toekomst leiden tot nog meer publicaties van gegevens, die ons begrip van de Melkweg en het Zonnestelsel zullen verruimen. De Belgische bijdrage aan de Gaia missie werd mogelijk gemaakt met steun van het Belgische Wetenschapsbeleid (BELSPO) via het PRODEX programma van ESA.

MelkwegFoto: ESA/Gaia/DPAC; CC BY-SA 3.0 IGO. Acknowledgement: A. Moitinho.