Een raderdiertje.
Foto: Artis Micropia

Belgische wetenschappers van het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK-CEN) in Mol en de Universiteit van Namen gaan in december van dit jaar raderdiertjes naar het internationale ruimtestation ISS sturen. Deze bijzondere, kleine diertjes hebben onder andere een enorme hoge stralingsweerstand. De onderzoekers gaan deze bijzondere eigenschap van deze diertjes nu onderzoeken zodat deze kennis in de toekomst kan helpen om de stralingsweerstand van ruimtevaarders te vergroten. Daarnaast kan deze studie ook bijdragen aan de studie van bestralingen bij kankerpatiënten. 

Raderdiertjes zijn een stam van kleine meercellige organismen. Ze behoren tot het onderrijk Eumetazoa en hun lengte bereikt zelden 2 mm. Deze piepkleine diertjes kunnen droogte, extreme temperaturen en hoge dosissen straling overleven en zijn daardoor ideale proefdiertjes om naar de ruimte te sturen. Dit zijn één van de enige dieren op aarde die zo veel schadelijke straling afkomstig van de ruimte kunnen opvangen. Voor de mens en voor vele andere dieren kan kosmische straling schade aan het DNA veroorzaken wat tot kanker kan leiden. Het Studiecentrum voor Kernenergie (SCK-CEN) uit Mol gaat nu samen met de Universiteit van Namen in december 2019 een box vol van deze diertjes naar het internationale ruimtestation ISS brengen waar ze gedurende twee weken rond onze planeet zullen cirkelen om vervolgens terug te keren naar België. Eenmaal terug in België gaan de onderzoekers kijken welk effect de kosmische straling en de gewichtloosheid gehad heeft op deze diertjes. Zo wil men bestuderen hoeveel schade er is ontstaan aan het DNA van de raderdiertjes. Dit kan men perfect vergelijken aangezien raderdiertjes zichzelf kunnen klonen waardoor men dus twee identieke exemplaren heeft waarvan ééntje op aarde blijft en ééntje de ruimte in gaat. De box met de raderdiertjes zelf wordt samen met een Dragon bevoorradingscapsule van SpaceX normaal op 4 december 2019 gelanceerd vanop Cape Canaveral in Florida. 

Het onderzoek naar stralingsweerstand is in de ruimtevaart zeer belangrijk aangezien verschillende ruimtevaartorganisaties en bedrijven luidop dromen of plannen hebben om mensen naar de planet Mars te brengen. Wanneer men naar Mars of andere bestemmingen in ons zonnestelsel wil, zal men rekening moeten houden met kosmische straling die onze gezondheid ernstig schade kan toebrengen. De straling in de ruimte is 150 maal sterker dan die op aarde waardoor onder andere lichaamscellen tot 20 maal sneller verouderen. Aangezien raderdiertjes zelf een mechanisme hebben ontwikkeld dat hen beschermd tegen dergelijke straling en ze in staat zijn hun genetische schade zelf te herstellen, willen wetenschappers dan ook alles leren over hoe ze dit doen. Naast de studie van stralingsweerstand voor de ruimtevaart kan een dergelijk onderzoek ook heel wat voordelen bieden voor kankerpatiënten op aarde. Zo zouden de resultaten van dit onderzoek van pas kunnen komen wanneer we onder andere tumoren met zeer hoge dosissen willen bestralen terwijl we de rest van het lichaam willen beschermen. De eerste resultaten van dit uniek Belgisch ruimte-onderzoek moeten in 2020 al bekend zijn. 

Website onderzoeksproject: http://rotifer-in-space.com/

Kris Christiaens

Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur. Volg mij op Twitter: @KrisChristiaens