Ruimtevaart is en blijft enorm fascinerend. De laatste descennia is België een niet onbelangrijke rol gaan spelen in de Europese ruimtevaart en blijven de jaarlijkse omzetcijfers van de Belgische ruimtevaartindustrie stijgen. In Vlaanderen en Wallonië bestaat sedert vele jaren de mogelijkheid om een loopbaan uit te bouwen in de sterk groeiende ruimtevaartsector dat op zijn beurt jongeren stimuleert om te kiezen voor een technologische of wetenschappelijke studierichting. Belgium in Space sprak met verschillende mensen die zowel tewerkzaam zijn in de Belgische ruimtevaartindustrie alsook bij verschillende instituten en stelde hen tal van vragen in verband met hun functie, hun passie voor ruimtevaart en hun studies. Voor dit interview nam Belgium in Space contact op met Bart Deronde die tewerkgesteld is bij de Remote Sensing Unit van de Vlaamse instelling voor technologisch onderzoek (VITO).
Naam: Bart Deronde
Functie: Projecten Manager Geodata VITO
Bedrijf / instituut: VITO
(BiS) U bent tewerkzaam bij het VITO, wat is uw functie en hoe zou u uw job omschrijven?
(BD) Ik ben sinds één jaar projecten manager van de Geodata groep, d.w.z. dat ik insta voor het beheer van ons Centrum voor Beeldverwerking en van onze vliegoperaties. Vanuit mijn functie waak ik over de goede gang van zaken van deze projecten, zowel op vlak van financiën en personeel als op inhoudelijk vlak. Daarnaast is er ook aandacht voor het werven van nieuwe projecten. Natuurlijk wordt ik in dit alles bijgestaan door een aantal ervaren projectleiders en onderzoekers.
(BiS) Welke studies heeft u gedaan?
(BD) Ik studeerde fysische geografie aan de Vrije Universiteit Brussel. Nadien behaalde ik nog een doctoraat aan de Universiteit Gent met als thema het gebruik van hoge resolutie remote sensing voor de monitoring van de sedimentdynamiek langsheen de Belgische kust.
(BiS) Wat is het belang van aardobservatie in onze samenleving?
(BD) Wel, ik denk dat dit belang moeilijk kan overschat worden. Aardobservatie ligt aan de bron van de dagelijkse weersvoorspelling, het stelt ons in staat om de spreiding en de toestand van de vegetatie op onze planeet op de voet te volgen. Dit laatste is van groot belang voor de studie van het klimaat. Daarnaast kunnen we d.m.v. aardobservatie snel een gedetailleerd overzicht krijgen van de omvang van (natuur-) rampen, vb. overstromingen, bosbranden, aardbevingen, kusterosie, etc. Naar gelang de resolutie blijft toenemen, vallen ook cartografische toepassingen binnen de mogelijkheden. En natuurlijk zijn er ook nog de militaire toepassingen, maar VITO beperkt zich tot civiele toepassingen.
(BiS) Wat is er zo uniek aan het SPOT Vegetation programma?
(BD) SPOT-VEGETATION verschaft ons dagelijks een volledig wereldbeeld met 1 km ruimtelijke resolutie in een aantal kleurbanden die cruciaal zijn voor de monitoring van de vegetatie op aarde. De uitstekende kalibratie van het instrument en de nauwkeurige positionering van de pixels zorgen ervoor dat er dag na dag een langere tijdreeks aan data wordt opgebouwd die kan gebruikt worden voor vegetatie- en klimaatstudies. Het volledige systeem is erg betrouwbaar en levert reeds 11 jaar data van hoge kwaliteit. Bovendien zijn deze data gratis beschikbaar voor wetenschappers en door het gebruik van één centraal archief zijn de data gemakkelijk toegankelijk.
(BiS) Wat is voor u de belangrijkste gebeurtenis uit de geschiedenis van zowel de onbemande als bemande ruimtevaart?
(BD) Ik ben nog niet oud genoeg om te kunnen zeggen dat dit de eerste maanlanding is, maar wat me wel uit mijn jeugd is bijgebleven zijn de eerste vluchten van de Space Shuttles begin de jaren ’80. Toen kwam voor het eerst het besef “Waauw, waarmee zijn die onderzoekers allemaal bezig”. Ook de recente Mars missie was indrukwekkend; reeds in de jaren ’70 was men erin geslaagd een instrument te laten landen op Mars, maar de huidige Mars robot ‘Spirit’ met camera aan boord levert toch wel unieke beelden op.
(BiS) Hoe ziet u ruimtevaart evolueren?
(BD) Voor wat betreft de aardobservatie, de tak waarin ik actief ben, evolueren we naar dagelijkse globale bedekking met een ruimtelijke resolutie in de orde van 100m. Met SPOT-VEGETATION is dit momenteel nog 1 km, maar zijn opvolger Proba-V zal reeds 300 meter leveren vanaf 2012. Veel meer in detail gaan, heeft volgens mij weinig zin daar deze missies bedoeld zijn voor globale of continentale applicaties. Meer ruimtelijk detail is hiervoor niet nodig en tenslotte moet je alle data ook nog verwerkt krijgen. Geostationaire missies met enkele honderden meters resolutie zullen vanaf 2015 ook aan het firmament verschijnen. Hun quasi-continue opname-mogelijkheden zullen de polaire satellieten goed aanvullen. Aan de andere kant heb je de hoge resolutie missies, voor lokale toepassingen. Zij leveren reeds zeer gedetailleerde data. De vorig jaar gelanceerde Geoeye-1 levert beelden met 41cm grondresolutie (in PAN mode). Waarschijnlijk zullen we hier de komende 10 jaar evolueren naar resoluties van om en bij de 10 cm die geschikt zijn voor cartografische toepassingen. Een belangrijke evolutie in de zeer hoge resolutie sector is zeker ook de komst van milieuvriendelijke onbemande vliegtuigen (UAV’s). Momenteel zijn deze nog in ontwikkelingsfase, maar ze komen eraan en zullen dan een flexibel- en veel goedkoper- alternatief gaan vormen voor hoge resolutie satellieten. Dit wordt waarschijnlijk een mijlpaal in het komende decennium.
(BiS) Welke rol speelt België op vlak van aardobservatie vanuit de ruimte?
(BD) Op verschillende vlakken is België een groot klein land in de ruimte. Frank De Winne en voordien Dirk Frimout illustreren dit met verve, maar ook het processing center van SPOT-VEGETATION bij VITO in Mol zet ons op de kaart. Deze PAF (Processing and Archiving Facility) wordt wereldwijd erkend en ligt aan de basis van veel aardobservatie-onderzoek dat de voorbije 10 jaar in België is gebeurd. De beslissing om zelf een opvolger te bouwen voor de twee VEGETATION missies, Proba-V, toont ook aan dat België het meent en voluit investeert in ruimtevaart. Hierbij is er overigens een goede samenwerking tussen VITO aan de ene kant en de commerciële bedrijven aan de andere kant. Ook de Vlaamse investeringen in stratosferische UAV’s zullen in de toekomst hun vruchten afwerpen. Eigenlijk ben ik heel tevreden dat België en Vlaanderen volop investeren in ruimtevaart; als land zonder grondstoffen en met veel hoogopgeleide mensen, zijn wij immers verplicht te investeren in high-technology. Hierbinnen is ruimtevaart een sector die producten genereert die wereldwijd veel visibiliteit opleveren. Je loopt met dit onderzoek in de kijker en dat genereert weer nieuw onderzoek, niet alleen in de ruimtevaart, maar ook in heel andere domeinen.
(BiS) Welke raad kan u aan jongeren geven die geboeid zijn in wetenschap en technologie?
(BD) “Doe wat je graag doet, wat je boeit, en probeer er echt goed in te worden”. Denk niet te veel na over het al of niet vinden van een job, volg gewoon je interesse en dan volgt de rest wel. Ik vind het onderwijs in België van een zeer goed niveau; het geeft je een goede basis, maar wat buitenlandervaring kan ook heel verrijkend zijn.
(BiS) Besteedt België volgens u genoeg aandacht aan ruimtevaart en ruimteonderzoek?
(BD) Eigenlijk wel, België besteedt er relatief veel aandacht aan, is een belangrijke sponsor van de ESA en zoals ik reeds eerder vermeldde, vind ik dat terecht en een verstandige keuze. We moeten immers inzetten op high technology.
(BiS) Hoe heeft u Belgium in Space leren kennen?
(BD) Vooral via de website. Deze geeft een handig overzicht van wat er zoal leeft en beweegt in de ruimtevaart. Doe zo verder zou ik zeggen!
(BiS) Bedankt voor het intervew en veel succes nog!
