Artistieke impressie van de Proba-2 satelliet in de ruimte
Foto: ESA

De hybride zonsverduistering van 3 november 2013, die op Aarde te zien was op het Afrikaanse vasteland, werd in de ruimte waargenomen door de in België gebouwde Proba-2 satelliet. Proba-2 draait ongeveer veertien keer per etmaal om onze planeet en zag hierdoor de Maan enkele malen voor de Zon bewegen.

Op Aarde was deze eclips te zien als een zogeheten 'hybride zonsverduistering'. Dit wil zeggen dat slechts op een bepaald deel van de centrale lijn sprake was van een korte, totale zonsverduistering. Elders op de centrale lijn vond een ringvormige eclips plaats. Hieronder kan u een filmpje zien dat gemaakt werd op basis van beelden afkomstig van Proba-2. SWAP, een UV-camera aan boord van Proba-2, kon de zonsverduistering op 3 november 2013 verschillende malen in beeld brengen toen de kleine satelliet op een hoogte van 700 kilometer boven het Aardoppervlak vloog. SWAP staat voor 'Sun Watcher using Active Pixel System detector and Image Processing' en is een Extreem Ultraviolet (EUV) zonnetelescoop die ontwikkeld werd door het Centre Spatiale de Liège en gebruikt wordt door de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB). Proba-2 is momenteel het kleinste zonne-observatorium in de ruimte en werd in november 2009 in een baan om de Aarde gebracht. De twee instrumenten die Proba-2 aan boord heeft om de zon te observeren (SWAP en LYRA) worden uitgebaat door de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB). Deze instrumenten werden ontwikkeld om foto's te nemen van de corona van de Zon in het ultraviolette deel van het elektromagnetisch spectrum en om meer te leren over zonnefysica. De hoofdopdracht van Proba-2 is om nieuwe technologiën uit te testen in de ruimte. Het project maakt deel uit van ESA's Project for Onboard Autonomy programma.

Tientallen Belgen zagen vanuit Afrika hybride zonsverduistering

Op initiatief van de Volkssterrenwacht Urania uit Hove hebben enkele tientallen Belgen op zondag 3 november 2013 in Afrika deze hybride zonsverduistering met hun eigen ogen kunnen waarnemen. Urania vond naar eigen zeggen dertig enthousiastelingen die naar Ethiopië getrokken gereisd en veertig die in Oeganda een veertiendaagse eclipsreis meemaakten. Terwijl in de Verenigde Staten, het zuiden van Europa en Irak de verduistering gedeeltelijk was, was ze in delen van Afrika totaal. De eclips begon daar als een ringvormige verduistering boven de Atlantische Oceaan en werd totaal met een maximale duur van 1 minuut veertig seconden. Dit is volgens Urania meteen ook de langste hybride eclips van deze eeuw.

Kris Christiaens

Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur. Volg mij op Twitter: @KrisChristiaens