Uitbarsting op de Zon waargenomen door Proba-2
Foto: ESA

De in België gebouwde Proba-2 satelliet stelt het zeer goed. Naast het uittesten van tal van nieuwe ruimtevaarttechnologiiën is PROBA 2 ook een kunstmaan die onze ster observeert vanuit de ruimte. Na de lancering in november 2009 onderging Proba-2 een uitgebreide testperiode waardoor de kleine satelliet nu helemaal klaar is voor haar wetenschappelijke missie. Toen op zaterdag 3 april een krachtige zonnevlam enkele dagen later voor prachtig poollicht zorgde nabij de poolgebieden op Aarde werd het nut van Proba-2 meteen duidelijk.

De zonnevlam zorgde voor de grootste zonneactiviteit in meer dan drie jaar met als gevolg dat een grote hoeveelheid geladen deeltjes met een snelheid van 500 kilometer per seconde op 5 mei in aanraking kwam met de atmosfeer van de Aarde. Proba-2 observeerde de zonnevlam en stuurde hiervan prachtige opnamen terug naar de Aarde. Dergelijke observaties zijn van zeer groot belang voor wetenschappers aangezien de zon nog steeds voor zeer veel raadsels zorgt. Proba-2 werd uitgerust met twee Belgische wetenschappelijke instrumenten die ontwikkeld werden door de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) voor het observeren van de zon. Het SWAP instrument, niet veel groter dan een schoendoos, maakte elke 100 seconden een opname van de zonnevlam terwijl de Europees/Amerikaanse SOHO satelliet slechts elke 15 minuten een opname maakte. Dit betekende dat het SWAP instrument 40 opnamen doorstuurde van de zonnevlam waardoor wetenschappers een zeer mooi beeld te zien krijgen over de verschillende stadia van dit fenomeen. Op de opnamen is ondermeer heel mooi te zien hoe een wolk van materiaal de ruimte ingeblazen wordt. Dergelijke uitstoten van materiaal worden 'Coronal Mass Ejections' (CME's) genoemd. Hoe CME's precies ontstaan is nog steeds een raadsel maar wel is geweten dat deze op Aarde voor ernstige stroomstoringen kunnen zorgen. SWAP is een ruimtetelescoop dat opnamen maakt van de corona van de zon in het ultraviolette deel van het elektromagnetisch spectrum. Ook het tweede Belgische instrument, het Large Yield Radiometer (LYRA) instrument observeerde zeer nauwkeurig de zonnevlam. LYRA is een zonneradiometer met vier ultraviolette banden die specifiek gekozen werden voor zonnefysica en studie van ruimteweer.

Kris Christiaens

Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur. Volg mij op Twitter: @KrisChristiaens