De Aarde en haar atmosfeer
Foto: NASA

Op 27 maart 2014 zal een ballon van het KMI naar de ‘rand’ van de ruimte vliegen. Onderaan de ballon zal een gondel hangen met instrumenten, die jonge leerlingen van het basisonderwijs en het secundair onderwijs zullen ontwerpen en bouwen. Wil je als school meewerken aan de missie Asgard-IV? Laat het dan voor 11 november 2013 weten.

Op 2 september begon het nieuwe schooljaar : een uitgelezen moment om een boeiend schoolproject op te starten. En waarom niet in groep werken aan een ‘ruimte’-experiment dat naar een hoogte van 30 kilometer vliegt? Met de missie Asgard-IV kan men op 27 maart 2014 met een ballon van het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) een experiment naar de ‘rand’ van de ruimte sturen. ESERO of European Space Education Resource Office is een project van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA dat tot doel heeft jongeren te interesseren voor wetenschap en techniek door gebruik te maken van hun fascinatie voor ruimtevaart en sterrenkunde.

ESERO staat ter beschikking van de onderwijswereld, zowel van leerkrachten als van toekomstige leerkrachten van het basis- en het secundair onderwijs, om ruimtevaartgebonden educatieve projecten te ondersteunen.

ESERO Belgium is gevestigd in het planetarium van de Koninklijke Sterrenwacht van België (KSB) op de Heizel en ontwikkelde samen met het KMI en het Sint-Pieterscollege in Jette het educatieve project Asgard waarmee leerlingen hun eerste kleine stappen zetten – of zijn het reuzensprongen? – in de odyssee van de ruimtevaart. Daarbij worden schoolgroepen uitgenodigd om ten laatste op 11 november een voorstel te doen om een klein instrument met een ballon mee te laten vliegen. Ze moeten het instrument ontwerpen, realiseren, testen, opvolgen en de meetgegevens ervan analyseren… Als een experiment wordt weerhouden zal het met een stratosfeerballon tot meer dan 30.000 meter hoogte worden meegevoerd.

De grenzen van de échte ruimte liggen weliswaar nog wat hoger. Meestal wordt gerekend met een hoogte van minstens 100 kilometer. Het internationaal ruimtestation ISS bijvoorbeeld draait in een baan rond de aarde op een hoogte van zowat 350 kilometer boven het aardoppervlak.

Maar toch geeft een ballon die een hoogte van ‘amper’ 30 kilometer haalt toch al een heus ruimtegevoel. Hij heeft immers 99% van de atmosfeer onder zich op een hoogte waar de hemel pikzwart is en de zon oogverblindend, waar men heel goed de kromming van de horizon ziet en het mooie blauw van onze planeet…

ASGARD ballon

Drie vorige missies van Asgard vonden plaats in april 2011, maart 2012 en april 2013. Ze kregen vanuit de pedagogische wereld veel belangstelling. Erik de Schrijver werd door het succes aangemoedigd om samen met het KMI en ESERO Belgium het educatieve programma met de Asgard-ballonsondes verder te zetten.

Deze leerkracht wetenschappen aan het Sint-Pieterscollege te Jette werkt al verschillende jaren met veel enthousiasme aan actieve en multidiscliplinaire pedagogie. Hij doet dit aan de hand van experimenten die met ruimteonderzoek te maken hebben. Als schoolproject kunnen deze experimenten ontworpen en uitgevoerd worden door teams van leerlingen.

Op 27 maart zal het KMI op het plateau van Ukkel de ballonsonde Asgard-IV lanceren. Aan de ballon zal een gondel van 1,5 kilogram worden opgehangen. Hij zal grotendeels bestaan uit educatieve experimenten, ontworpen door leerlingen van Belgische basisscholen en secundaire scholen uit de hele wereld. De deelnemers zullen ter plaatse het vertrek en het verloop van de missie Asgard-IV kunnen volgen. Hoe aandachtig en vol emotie zullen ze de vrucht van hun groepsarbeid in de hemel zien opstijgen…

Een experiment met Asgard naar de ‘ruimte’ sturen is vooral groepswerk. Belangrijk daarbij is dat de jongeren samen werken aan een project met grote uitstraling. Dat is in het bijzonder het geval bij apparatuur die ontwikkeld wordt voor ruimteonderzoek en metingen in situ in een moeilijke omgeving. De jongeren moeten bij de uitwerking van een experiment voor Asgard-IV heel creatief zijn en snel van start gaan. Tegen 11 november e.k. moeten ze hun voorstel voorleggen aan een selectiecomité. Voor het basisonderwijs zijn alleen experimenten van minder dan 40 gram toegelaten. Groepen uit het secundair onderwijs mogen een experiment tot 150 gram laten meevliegen.

Ook de afmetingen van het experiment zijn beperkt. Intense hittebronnen, levende dieren en apparatuur die radiogolven, laserbundels of magnetische velden genereert zijn eveneens uit den boze…

Contacteer voor meer informatie en het reglement Erik de Schrijver: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.