Artistieke impressie van de Europese Venus Express ruimtesonde
Foto: ESA

De Europese ruimtesonde Venus Express heeft in de atmosfeer van de planeet Venus een ozonlaag ontdekt. De laag bevindt zich op een hoogte van ongeveer 100 kilometer boven het oppervlak van Venus en is duizend keer zo ijl als de ozonlaag van de Aarde. Deze belangrijke ontdekking is voor een groot deel te danken aan België.

De ozonlaag van Venus werd ontdekt met het SPICAV-instrument aan boord van de Venus Express dat een afgeleide is van de spectrometer van het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie (BIRA) waarmee Dirk Frimout in 1992 heeft gevlogen aan boord van het ruimteveer Atlantis. SPICAV staat voor 'SPectroscopy for Investigation of Characteristics of the Atmosphere of Venus' en werd ontwikkeld in een internationaal samenwerkingsverband tussen Frankrijk, België (via het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aëronomie), Rusland en de VS. Het SPICAV-instrument bestudeerde het licht van de sterren doorheen de ijle buitenlagen van Venus. Hierbij analyseerde het instrument de karakteristieke vingerafdrukken van gassen die in de atmosfeer van Venus voorkomen. Het ozon verried uiteindelijk zijn aanwezigheid door ultraviolet sterlicht van specifieke golflengten te absorberen. Wetenschappers vermoeden dat het ozon op Venus ontstaat door de afbraak van kooldioxidemoleculen onder invloed van zonlicht. Hierbij zouden zuurstofatomen vrijkomen die door de wind meegevoerd worden naar de nachtzijde van Venus waar ze zich samenvoegen tot twee-atomige zuurstofmoleculen en drie-atomige ozonmoleculen. Ozon werd eerder ook al waargenomen in de atmosfeer van Mars. Op Aarde is ozon van zeer groot belang aangezien het de schadelijke ultraviolette straling tegenhoudt.

Kris Christiaens

Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur. Volg mij op Twitter: @KrisChristiaens