De zon. Foto: NASA/Solar Dynamics Observatory

Op zondag 7 juli 2019 organiseert de Vereniging Voor Sterrenkunde vzw (VVS) de Zonnekijkdag. Die dag kan men op een 20-tal plaatsen in Vlaanderen terecht om naar de zon te kijken. De bezoekers worden er uitgebreid geïnformeerd en kunnen er op een veilige manier naar onze zon kijken met telescopen.

Zonnekijkdag

Op zondag 7 juli 2019 organiseert de Vereniging Voor Sterrenkunde vzw (VVS) de Zonnekijkdag. Dankzij de medewerking van volkssterrenwachten, sterrenkundige clubs en individuele amateurastronomen, kan iedereen tijdens de Zonnekijkdag genieten van de geheimen van onze zon. Tientallen amateurastronomen verspreid over een 20-tal kijkposten in Vlaanderen staan op zondagmiddag klaar om de bezoekers door middel van hun telescopen te begeleiden op een reis naar de zon. Met speciale apparatuur kan het felle zonlicht voldoende getemperd worden. Zo kan men op een veilige manier het oppervlak van de zon waarnemen. Ook mocht het weer tegenzitten, dan nog blijft een bezoek aan een van de kijkposten interessant: er wordt voorzien in een ruim aanbod aan vervangprogramma's (niet op alle kijkposten - meer info op www.zonnekijkdag.be.

Onze zon

De zon is een gewone ster zoals er ’s nachts honderden aan de hemel staan. Maar “onze” ster staat wel 260 000 keer dichterbij dan de eerstvolgende ster. Hierdoor verlicht ze de aarde en voelen we haar warmte. Al deze energie is afkomstig uit de kern van de zon. Daar worden bij heel hoge druk en temperatuur elke seconde miljoenen tonnen waterstof omgezet in helium. De energie die daarbij vrijkomt, verplaatst zich geleidelijk naar het oppervlak van de zon en ontvangen wij op aarde in de vorm van warmte, licht en andere straling. Zonder de zon zou er dus geen leven op onze planeet mogelijk zijn.

Enkele cijfers over de zon

• Gemiddelde afstand tot de aarde: 149,6 miljoen km
• Gemiddelde tijd die het zonlicht nodig heeft om ons te bereiken: 8 minuten 19 seconden
• Diameter: 1,4 miljoen km of 109 x diameter van de aarde
• Volume: 1,3 miljoen aardes
• Massa: 1989 quadriljard kg (≈ 2*1030 kg) of ongeveer 333 000 de massa van de aarde
• Leeftijd: 4,6 miljard jaar
• Temperatuur: 5500 graden aan het oppervlak 15,7 miljoen graden in de kern
• Samenstelling: 73,5% waterstof, 25% helium, 1,5% zwaardere elementen zoals zuurstof en koolstof

Wat is er te zien op de zon?

• Op het oppervlak van de zon is veel te ontdekken. Zo zijn er zwarte stipjes te zien die zonnevlekken worden genoemd. Dit zijn lokale magnetische storingen op de zon waardoor het er wat minder heet is dan in de omgeving en ze dus donker afsteken tegen de rest van het zonneoppervlak. Als de zon heel actief is, zijn er meer zonnevlekken te zien. Sommige zonnevlekken zijn zelfs groter dan de aarde!
• Met speciale filters kunnen we ook de atmosfeer van de zon zien, waarin er vaak zonnevlammen zichtbaar zijn. Dit zijn zeer energetische uitbarstingen op de zon die het radioverkeer hier op aarde kunnen verstoren. Op verschillende kijkposten tijdens de Zonnekijkdag zullen er telescopen met bijzondere filters aanwezig zijn om zonnevlammen en de atmosfeer van de zon te bekijken. Een unieke kans!
• Wie zelf naar de zon wil kijken, dient dit altijd op een veilige manier te doen. Kijk nooit zomaar naar de zon, zelfs niet met een zonnebril of als de zon laag aan de horizon staat. Probeer ook zeker nooit met een verrekijker of een telescoop naar de zon te kijken zonder de juiste zonnefilter, omdat dit kan leiden tot onherstelbare oogschade. Op de kijkposten van de Zonnekijkdag zijn er verschillende filters beschikbaar waarmee je zonder gevaar naar de zon kan kijken.