Poollicht gezien vanuit Noorwegen

Een aantal onderzoekers, waaronder Romain Maggiolo van het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA), hebben de oorsprong ontdekt van poollicht dat op hoge breedtegraad voorkomt. Dit werd mogelijk door metingen van de Cluster satellieten van het Europese Ruimtevaartagentschap ESA te combineren met beelden gemaakt door de IMAGE satelliet van de NASA. Deze ontdekking werd gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift Science op 19 december 2014.

Aurora of poollicht, een lichtgevend verschijnsel aan de nachthemel, is het meest zichtbare gevolg van de invloed van de Zon op de Aarde. Desondanks blijft dit schitterend spektakel nog grotendeels onbegrepen. Poollicht verschijnt doorgaans in ringvormige gebieden tussen 65 en 70 graden noorder- en zuiderbreedte, de zogenaamde poollichtovalen. Deze ovalen omsluiten de poolkappen op grote breedtegraad (in deze context niet te verwarren met de ijskappen op de grond). De vorming van poollicht hangt af van de oriëntatie van het magnetisch veld in de interplanetaire ruimte (dit wordt bepaald door de zon en verandert voortdurend). Wanneer dit veld noordwaarts is, dan kunnen er poollichten ontstaan in de poolkappen, en niet alleen in de poollichtovalen. Een bijzonder voorbeeld is wat men de theta-aurora noemt, omdat die vanop grote hoogte eruitziet als de Griekse letter Thèta, namelijk de poollichtovaal waar een lijn midden doorheen loopt. Terwijl de mechanismen die poollicht in de poollichtovaal veroorzaken redelijk goed gekend zijn, bleef de oorsprong van theta-aurora mysterieus sinds de ontdekking ervan door satellieten in de jaren '80. Dankzij een studie die gegevens van de Cluster satellieten van ESA en de IMAGE satelliet van NASA combineert, werd er nu een verklaring gevonden voor dit type poollicht op grote breedtegraad. Het Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie is een federale wetenschappelijke instelling die de atmosfeer en de ruimte bestudeert. Dit omvat ook de studie van het poollicht, ook al is dit verschijnsel in België slechts zelden zichtbaar. Zo is het BIRA actief betrokken bij het onderzoek met de Cluster satellieten dankzij financiering door het Belgische Wetenschapsbeleid.

Meer info: http://www.esa.int/Our_Activities/Space_Science/Cluster/Origin_of_high-latitude_auroras_revealed