De Duitse ruimtevaarder Alexander Gerst.
Foto: ESA/NASA

Ruimtevaart en zijn afgeleide markten en diensten hebben een enorm potentieel voor Vlaanderen, zowel op economisch als maatschappelijk vlak. Daarom voorziet de Vlaamse Regering de komende 5 jaar € 11 miljoen om de ruimtevaartkennis in Vlaanderen uit te breiden, ondernemerschap te stimuleren en met de aanwezige expertise onze internationale positie versterken. Met de nieuwe Frank De Winne onderzoeksbeurzen zetten VLAIO en FWO zich in om jong talent aantrekken voor het Vlaams ruimtevaartprogramma.

(Buiten)aardse activiteiten

Hoewel de meesten bij ruimtevaart denken aan onderzoek naar buitenaards leven of het heelal aan de hand van satellieten, raketten en astronauten, biedt de sector veel meer dan dat. Veel onderzoek in de ruimte dient juist om activiteiten op de aarde te verbeteren. Voorbeelden zijn satellietdata of aardobservatiedata die veranderingen aan het aardoppervlak rapporteren of ingezet worden voor positionering, telecommunicatie of meteorologie. Ruimtevaartdiensten en -gegevens blijken onmisbaar in onze moderne samenleving.

Zo werkt een defibrillator op ruimtevaartechnologie. Ook navigatiesystemen in auto's, bellen naar de andere kant van de wereld of de technologie om geld af te halen in het buitenland, is afkomstig van ruimtevaartdiensten. Daarnaast maken reddingsteams er gebruik van bij natuurrampen. Voor veel sectoren, gaande van landbouw tot defensie, bieden ruimtevaartdata dus een meerwaarde. Ten slotte dient de ruimtevaarteconomie ook om grote uitdagingen als klimaatverandering, mobiliteit of nieuwe veiligheidsdreigingen het hoofd te bieden. Kortom, ruimtevaart en zijn afgeleide markten en diensten hebben een enorm potentieel. Zowel op economisch als maatschappelijk vlak biedt het opportuniteiten voor Vlaanderen.

Programma ‘Vlaamse Ruimtevaarteconomie’

Met het impulsprogramma ‘Vlaamse Ruimtevaarteconomie’ wil de Vlaamse Regering onze regio warm maken voor ruimtevaart, wat moet resulteren in meer aandacht voor Vlaamse ruimtevaarttalenten, meer mogelijkheden voor de sector om hun meerwaarde te tonen en het verhogen van de kansen van Vlaamse spelers in het kader van internationale ruimtevaartcompetities. De voorziene middelen van meer dan € 11 miljoen euro voor de periode 2021-2026 moeten de Vlaamse ruimtevaarteconomie voldoende ruggensteun geven, vanuit het oogpunt dat de ruimtevaarteconomie alle eigenschappen heeft om één van de hefbomen te zijn voor economische en sociale groei.

Het programma, mede tot stand gebracht door VLAIO, focust op 5 luiken voor de komende 3 jaar:

  1. De ontwikkeling van ‘Flanders Space’ dat kennisinstellingen, bedrijven en overheidspartners ondersteunt om met ruimtevaartdata effectief en efficiënt aan de slag te gaan Het is de verbindende kracht tussen alle luiken en wordt vertegenwoordigd door de Vlaamse Ruimtevaartindustrie (VRI), ondernemerskoepels UNIZO, VOKA en AGORIA, het departement EWI, het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek (FWO) en VLAIO;
  2. Het zoeken van talent voor ruimtevaartonderzoek aan de hand van Frank De Winne mandaten;
  3. Het opzetten van een gunstig ondernemingsklimaat om competitiviteit en innovatie te stimuleren;
  4. Het succesvol maken van Vlaamse actoren in internationale ruimtevaartprogramma’s;
  5. Wetenschapscommunicatie om de interesse van de Vlaming aan te wakkeren aan de hand van festivals, tentoonstellingen, educatieve activiteiten en beter beheer van Volkssterrenwachten. Dit als stimulans voor STEM-instroom.

Frank De Winne onderzoeksbeurzen

Sinds januari 2000 maakt Frank De Winne deel uit van het astronautencorps van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA en verbleef hij al tweemaal in het ruimtevaarsttation ISS. Vandaag is hij het hoofd van het European Astronaut Centre, het ESA-opleidingscentrum voor astronauten in Keulen.

De Vlaamse Regering hoopt dat zijn carrière vele jongeren inspireert om in zijn voetsporen te treden. Met twintig ‘Frank De Winne mandaten’ wil de Vlaamse Regering jonge talenten de kans bieden om een duurzame loopbaan uit te bouwen in de Vlaamse ruimtevaartindustrie. Het impulsprogramma bevat twee soorten onderzoeksbeurzen:

  • een ‘Frank De Winne aspirant’ mandaat (FWO), dat jonge onderzoekers toelaat een doctoraat te behalen met onderzoek naar toepassingen in de ruimtevaartindustrie;
  • en een ‘Frank De Winne post doc’ (VLAIO) dat onderzoekers na hun studie moet motiveren om innovatiemogelijkheden ter ondersteuning van de ruimtevaartindustrie zelfstandig te onderzoeken.

Bron: Agentschap Innoveren & Ondernemen