Ingenieurs aan het werk aan de PROBA-1 satelliet
Foto: ESA

PROBA staat voor “Project for On-Board Autonomy”. Het is een project van het Europese ruimtevaartagentschap ESA waarbij men nieuwe technologiën voor toekomstige Europese kunstmanen demonstreert. Halverwege de jaren 90 startte men met de ontwikkeling van deze eerste PROBA satelliet waarna het tuig op 22 oktober 2001 met succes in een baan om de Aarde gebracht werd door middel van een Indiase PSLV raket.

PROBA is de eerste “made in Belgium” kunstmaan en werd gebouwd door een bedrijvenconsortium onder leiding van het Belgische bedrijf Verhaert. Ondanks zijn kleine afmetingen (60x60x80 cm) blijkt deze satelliet zeer efficiënt en succesvol te zijn, aangezien het tuig gebruikt wordt door ondermeer onderzoekers (die het ruimteweer of onze eigen planeet bestuderen) en door Belgische scholen en universiteiten.

Illustratie van de PROBA 1 satelliet in een baan om de Aarde - Foto: ESA.

Vandaag de dag heeft PROBA zijn verwachte levensduur van 1 jaar ruimschoots overschreden. In de afgelopen jaren maakte deze kleine kunstmaan belangrijke foto’s van ondermeer de gevolgen van de aanslag op de WTC torens in New York, de uitbarsting van de vulkaan Etna op Sicilië en bosbranden aan de Franse Riviera. Sinds zijn lancering heeft het PROBA ruimtetuig elke dag functies als navigatie, het vastleggen van beelden en het bijsturen geheel autonoom uitgevoerd waardoor het zijn naam “Project for On-Board Autonomy” volledig heeft waargemaakt. De vluchtleiding stuurt enkel de breedtegraad, lengtegraad en hoogtegraad van zijn doellocatie door naar de kunstmaan waarna de boordcomputer van het tuig de rest doet. Om de kosten van de PROBA microsatelliet te drukken werd het tuig vervaardigd door bestaande en algemeen verkrijgbare componenten. Van uit zijn polaire baan om de aarde maakte de optische instrumenten (CHRIS en HRC) van deze satelliet maandelijks ongeveer 300 foto’s van het aardoppervlak van ongeveer zestig verschillende locaties. PROBA maakt niet enkel foto’s van de aarde maar neemt ook miniscule micrometeorieten of ruimteafval met een diameter van één centimeter tot minder dan één milimeter waar dankzij het DEBIE instrument. Ook de directe omgeving van de PROBA satelliet wordt bestudeerd door middel van een stralingsdetector (SREM) die ingzet wordt om de energiedeeltjes te onderzoeken die verantwoordelijk zijn voor het poollicht. Ondertussen is het gebleken dat het PROBA project meer dan een succes is geworden aangezien deze Europese microsatelliet ons een schat aan informatie biedt over zowel onze eigen planeet alsook op vlak van technologische ontwikkelingen.

Bouw van de PROBA 1 kunstmaan.

De PROBA kunstmaan heeft een totaal gewicht van 94 kilogram en heeft aan boord 8 instrumenten die samen een gewicht hebben van 25 kilogram. Deze 60x60x80 centimeter grote satelliet bevindt zich in een lage baan om de aarde op een hoogte van 681x561 kilometer en draait één maal om de 96,7 minuten om onze planeet. In totaal heeft PROBA 1 zes technologische instrumenten en acht andere instrumenten aan boord waarmee men ondermeer nieuwe hardware test in een baan om de aarde of instrumenten demonstreert die ingezet worden voor aardobservatietoepassingen.

Instrumenten aan boord van de PROBA 1:

CHRIS: Compact High Resolution Imaging Spectrometer
HRC: High Resolution Camera
WAC: Wide Angle Camera
SREM: Space Radiation Environment Monitor
DEBIE: Debris In-orbit Evaluator
SIPs: Smart Instrument Points
MRM: Miniaturised Radiation Monitor
PASS: Payload Autonomous Star Sensor

Kris Christiaens

Oprichter & beheerder van Belgium in Space.
Medebeheerder & hoofdredacteur van Spacepage.Ruimtevaart & sterrenkunde redacteur. Volg mij op Twitter: @KrisChristiaens